Koruyucu Ekipman

Koruyucu ekipman adından da anlaşılabileceği gibi koruma maksadı ile üretilen malzemelerdir. Kişisel koruma çerçevesinde işi ve işçiyi güvende tutma ana amaçtır. Zira herhangi bir güvenlik açığında korkunç bir kazanın gerçekleşmesi yalnızca an meselesidir. Böyle bir durumda kazaya uğrayan işçi ve işçinin yakınları en büyük hasarı alacaktır. Kazanın gerçekleşmesini gören işçiler böyle bir durum karşısında psikolojik travma yaşayacak; çalışmadaki verimi düşürecektir. İş kazası karşısında oluşması muhtemel sorunlar bunlarla da sınırlı değildir. İş işleyici ve işveren büyük bir risk altında olacaktır. Devletin koyduğu yasalarca işveren, işçisini korumakla yükümlüdür. Olası iş kazalarını gerçekleşmeden önce tespit etmelidir. Tespitlerine dayanarak ilgili önlemleri gecikmeden almalıdır. Koruyucu ekipmanlar işçiye işveren tarafından ücretsiz tahsis edilmelidir. Bu ekipmanlar iş ortamının şartlarına uygun olmalıdır. Ayrıca ürünlerin kullanım ömürleri dolmamış olmalı, üzerlerinde herhangi bir deformasyon bulunmamalıdır. Bunlardan herhangi birinin ihmali gerçekleştiğinde iş kazası kaçınılmazdır. Kaza yaşanması halinde işveren soruşturma altına girecek, hatalı bulunursa ceza alacaktır. Bu tür süreçler stresli ve kayıplı süreçlerdir. Oluşan bir iş kazasından yalnızca işçi ve yakınları değil; işveren ve işin işleyişi de olumsuz yönde etkilenecektir. Bu sebeple iş güvenliği uzmanları risk taşıyan iş ortamlarında gerekli birer elemandır. Bu uzmanlar, iş ortamındaki riskleri tespit eder ve risklerin giderilmesi adına aksiyon alır. İşçilerin ilgili ekipmanları kullanıp kullanmadığını denetler. Kullanmayanları kullanmaya teşvik eder.

Koruyucu malzemeler iş çalışmalarında kullanılmak üzere tasarlanan ekipmanlardır. İş güvenliği sağlaması açısından kullanımı zorunlu tutulan ürünler çalışma alanlarına göre kategorilendirilir. Devlet tarafından iş ortamı kapsamında kullanımı yasalarca korunan ekipmanlar inan vücudunda bulunan organların ismi ve / veya işin ismine göre alt kategorilere ayrılır. Kulak Koruyucu, El Koruyucu, Baş Koruyucu, Göz Koruyucu, Yüz Koruyucu ve Solunum Koruyucu kategorilerine ayrılan ürünler kendi alt kategori gruplarına sahiptir.Bu alt kategoriler baş koruyucularda baret ve darbe emici şapka / kep olarak belirlenmiştir.

El koruyucularda ise bu gruplama; nitril eldiven, poliüretan eldiven, montaj eldiveni, hassas montaj eldiveni, sürücü eldiveni, muayene eldiveni, yanmaz eldiven, kimyasal eldiven ve kesilmez eldiven olarak kategorize edilir.

İş ekipmanları içinde yer alan bir başka kategori ise kulak koruyucular dır. Kulak sağlığını korumayı amaçlayan bu kategori ise alt grup olarak kulak tıkaçları ve koruyucu kulaklıklar olarak ikiye ayrılır. Koruyucu kulaklık barete monte yani barete takılan ve baş bantlı yani başa takılan olmak üzere ikiye ayrılır. Benzer şekilde kulak tıkacı da ipli kulak tıkaçları ve ipsiz kulak tıkaçları olarak ikiye ayrılır. Tıkaçların bazıları özel plastik muhafaza kutuları ile birlikte gönderilebilmektedir. Ayrıca tıkaç dağıtıcısı adı verilen kulak tıkacı dağıtıcısı olarak da satışa sunulabilmektedir.

Güvenlik sağlayan ekipmanlar arasında yer alan solunum koruyucular ise gaz maskesi ve toz maskesi olmak üzere ikiye ayrılır. İs ekipmanlari olan bu ürünler adından da anlaşılacağı üzere gaz maskeleri gaz partiküllerini filtre yardımı ile süzerek solunulan havayı zararsız hale getirir. Benzer şekilde toz maskeleri de havadaki toz zerreciklerini filtre yardımı ile süzerek solunulan havayı zararsız hale getirir. Gaz ve toz maskesi kendi içinde yarım yüz ve tam yüz olmak üzere ikiye ayrılır. Ayrıca yedek parça ve filtreler de bu kategori içinde ayrı bir gruba ayrılmaktadır.

Yüz ve göz koruyucular ise gözlükler ve acil duşlar olarak ikiye ayrılır. Acil duşlar toz ve kimyasala karşı koruma sağlayan yıkama çeşmesi olarak da anılabilir. Bu ürünler ayak ya da el kumandalı olarak farklı şekillerde üretilebilir. İş güvenlik ekipmanları içinde yer alan bu ürünler uygun ısı ve hızda (debide) su kesintisiz su akışı sağlayarak arındırma sağlar. Ürünler boyalı yani galvanizli ya da boyasız paslanmaz çelik görünümü ile karşımıza çıkar. Yere monte olan zemine takılan modellerin yanı sıra duvara monte ve masa tipi olan tezgaha monte çeşitleri de bulunur. Ürünlerin doğru kullanımı için steril bir ortama monte edilmesi oldukça önemlidir. Ayrıca risk barındıran bölgelere kolay erişimi bulunan bir bölgeye de ürünün monte edilmesi gereklidir. Göz ve yüz koruma sağlayan bu ürünler vücut duşu adı verilen ve boy tipi tasarımı ile tüm vücudu yıkayan çeşitlere de sahiptir.

İş güvenligi ekipmanlari içinde yer alan bir başka göz - yüz koruyucu da toz - kimyasal koruma sağlayan göz solüsyonlarıdır. Göz yıkama panosu olarak da karşımıza çıkan kutulu versiyonları bulunabilir. Bunlar da tıpı acil göz - yüz duşları gibi göz sağlığını korumada etkilidir.

Göz koruyucu ürünler kategorisinde yer alan bir başka ürün de iş gözlüğü çeşitleridir. Kaynakçı kullanımı için tasarlanan kaynak gözlükleri de bu kategoride yer alan ürünler arasındadır. Ayrıca çapak gözlüğü adı verilen şeffaf iş gözlüğü çeşitleri de yine bu kategori içinde yer alır. Göze yerleştirilen bir aksesuar olan gözlükler şeffaf ya da renkli olabilmektedir. Şeffaf versiyonları çoğunlukla kimyasal sıvı ve çözelti sıçramalarına karşı kullanılır. İş güvenliği malzemesi olan bu ürünler ayrıca talaş ya da cüruf gibi katı taneciklere karşı da koruma sağladığı bilinmektedir. Bu ürünler kendi içinde anti fog özellik sergileyen buğu yapmaz / buğulanmaz olan modellere de ev sahipliği yapar.

Yüz koruyucular içinde yer alan ekipmanlar arasında braket, vizör ve siperlik çeşitleri yer alır. Siperlik, bir cam gibi yüz ile sıçrama ihtimali olan parçacıklar arasında bariyer görevi görür. Braket, siperliğin takıldığı parçadır. Vizör ve siperlik eş anlamlı ürünlerdir.

Pek çok farklı marka bu alanda üretim yapar. Bazıları yalnızca tek kategoride üretim yaparken bazıları genel üretim yapmaktadır. Geneliş güvenliği malzemeleri üreten markalara örnek olarak Starline’ı gösterebiliriz. Starline markası koruyucu iş tulumlarından iş eldivenlerine, göz yıkama solüsyonlarından vizör ve iş gözlüğü çeşitlerine kadar her alanda üretim yapan köklü ve güvenilir bir markadır. Acil duşlar konusunda istec markası ön plana çıkarken, solüsyonlarda Braun markası tek kategoride üretim yapmaktadır. Eldivenlerde ise Kaanflex, Handy ve Beybi başlıca iş eldiveni üretici markaları arasında yer almaktadır. Kulak koruyucularda Quiet tek kategoriye odaklanmış markalar arasında yer almaktadır. Genel üretim yapan 3M ve Essafe ise koruyucu iş kulaklığı üretiminin yanı sıra solunum koruyucu ürünler arasında yer alan gaz ve toz maskesi gibi çeşitli koruyucu ürünlerin üretimini gerçekleştirir.

Açıklama metnimizin buraya kadar olan kısmında değindiğimiz iş güvenlik malzemeleri kullanımı son derece önemlidir. İşçi sağlığını koruma ve iş sürekliliğini muhafaza etme açısından varlığı tartışmasız olan ürünlerde orijinal ve kaliteli ürün kullanmak amaca hizmette büyük önem taşır. Bu anlamda oluşturulan siparişlerde ürünlerin belgeli, standartları gerçekleştirilen mekanik testler aracılığı ile onaylanmış orijinal ürünler olması gerekmektedir. Farklı satıcıların yer aldığı e-ticaret sitelerinden alışveriş yaparken dikkatli olunması gerekmektedir. Zira firma ismi verilmeyen bu satış sitelerinde yan sanayi taklit ürünler orijinal kisvesi altında sıklıkla satışa sunularak işçi sağlığı tehlikeye atılmaktadır. Can kaybı ve cezai yaptırımlardan korunmak adına yerel satış mağazası bulunan ve firma ismi belirli güvenilir iş güvenliği e-ticaret sitelerinden alışveriş yapmak bu anlamda mühimdir.

İş güvenlik malzemesi satışı gerçekleştiren firmamız CAN Limak Holding, ÇİMTAŞ, ÇEMESAN, Odelo ve Farba gibi büyük firmalara ürün tedariği sağlamaktadır. 2006’dan bu yana sayısız firmaya ürün tedariği gerçekleştiren firmamız tamamen orijinal ve lisanslı ürünleri toptan ve perakende olarak satışa sunmaktadır. Firması, Bursa Küçük Sanayi Bölgesi’nde yer alan CAN, standartları gerçekleştirilen mekanik testler ile sabitlenmiş ürünleri satışa sunmaktadır.

Web sitemizde yer alan fiyatlar, perakende satışlar için geçerlidir. Toptan alışverişlerde iskonto uygulanarak firmaya mal olan ücret düşürülmektedir. İskonto oranı verilen siparişe göre değişkenlik göstermektedir. Toptan alışveriş içindestek@canisguvenligi.comadlı e posta adresine mail gönderebilirsiniz.

Oluşturduğunuz perakende alışverişlerde teslimat süresi 3 iş günü olarak belirlenmiştir. Mesai saatleri içinde gerçekleştirilen siparişlerde kargo firmasına teslim aynı gün içinde gerçekleşecektir.

Kişisel Koruyucular

Kişisel koruyucular hayat kurtarır. Doğru ekipman seçildiği takdirde meslek hastalıklarına yakalanma riskini de ortadan kaldırır. Zira iş ortamında bulunan zararlılar her zaman olumsuz etkilerini anında göstermeyebilir. Kimi etkiler uzun bir zaman çizgisi üzerine yayılır. Etkisini çalışma sonlandıktan çok zaman sonra hissettirir. Bu, koruyucuların kullanılması için bir dezavantajdır. Zira bu konu hakkında bilinçli olmayan işçiler hızlı sonuç vermediği için ekipman kullanımına önem vermeyebilmektedir. Bir zararı olmadığı düşüncesi ile ekipman kullanımı ihmal edebilir. Oysa ki bundan 3, 4 ya da 10 yıl sonra çok ciddi hastalıkların oluşumu neredeyse garantidir. Kimyasal maddelere maruz kalma, toza maruz kalma, gürültü düzeyi yüksek çalışma ortamlarında bulunma bunlardan yalnızca bir kaçıdır.

Kişisel koruyucu kullanımı sağlamayan işçiler toza maruz kaldığında ciddi hastalıklara sahip olabilir. Astım, amfizem ve koah bunlardan yalnızca bazılarıdır. Bilhassa çimento tozu gibi ciğerde birikerek katılaşan toz zerrecikleri boğularak ölme ile sonuçlanan pek çok rahatsızlığın ana sebebidir. Kişi soluma anında kuru bir öksürük ile durumu geçiştirdiğini sanabilir. Lakin işin aslı bundan çok daha acılı olacaktır. Benzer şekilde organik – inorganik tehlikeli gazlara maruz kalma da kanser başta olmak üzere ciddi rahatsızlıklara neden olur. Toz solunumunda sahip olunması muhtemel rahatsızlıklara ek olarak pek çok kanser çeşidi kişide vuku bulabilir. Yıllar sonra görülmesi mümkün bu hastalıklar hem yüksek ölüm riskine sahiptir. Hem de kişinin maddi ve manevi tükenmesine yol açmaktadır. Tedavi süreçleri pahalı ve acılıdır.

Kişisel koruyucu donanım kullanmamaya bağlı en büyük riski inşaat sektörü almaktadır. Onu takiben tarım ve peyzaj sektörü büyük risk altındadır. Solunum organlarında görülen geçici – kalıcı hasarlar, ezilmeler, kafa travmaları ve zehirlenmeler en sık görülen olumsuz etkilerdendir. Telafisi mümkün olan ve ne yazık ki olmayan her tür zedelenmeden hukuki süreçte işveren sorumlu tutulacaktır. Bu nedenle işverenin (hem işçilerinin sağlığını korumaya hem de işinin sorunsuz devam etmesi için) ilgili ekipmanları tahsis etmeye ve kullanımı teşvik etmeye ayrıca odaklanması gerekmektedir. Bunu, alanında uzmanlaşmış ve yeterlilik belgelerine sahip bir iş güvenliği uzmanı vasıtası ile sağlayabilir. İş güvenliği uzmanı, ilgili işaretlemeler konusunda bilgi sahibi kişilerdir. Bilgilere sahip olup olmadığı belli aralıklar ile devlet eli tarafından gerçekleştirilen sınavlar ile kanıtlanır.

Kişisel koruyucu donanımlar belli başlı işaretlemeler ile ifade edilir. Bu işaretler, koruma sağladığı alana özeldir. Ayrıca işaret yanında rakam ve harflerle ifade edilen başarı derecesi de yer almaktadır. Örneğin elleri korumak amacı ile tasarlanan ürünleri inceleyelim. Bu ürünler mekanik risklerden korumak için tasarlanmış olsun. Bu noktada ürün EN 388 testlerine tabi tutulmalıdır. Piyasaya sunulmadan önce numune halinde bulunan prototip mekanik riskler için ayrı ayrı test edilir. Zira bu tehlikeler farklı şekillerde gerçekleşebilir. Aşınma, kesilme, yırtılma ve delinme mekanik risklerdir. Düzenekli iş makineleri ya da doğrudan bıçak gibi kesici – delici aletler bun tür mekanik risklerle el bölgesini yaralayabilmektedir. EN 388 için gerçekleştirilen bu testler KKD işaretlemesinde 4321X şeklide yer alır. Bu, ürünün aşınma, kesilme, yırtılma ve delinme testlerindeki başarısını sırası ile ifade eder. X numunenin herhangi bir ek teste tabi tutulmadığını belirtmektedir. Eğer tutuldu ise X yerine geçtiğini ifade eden harf kullanılır.

İş Güvenliği Ürünlerinde İşaretleme ve Kısaltmaların Açıklamaları

ABS: Akrilonitril Bütadiyen Stiren şeklinde açılımı vardır. Ekipman yapımında kullanılan bir materyaldir. Çeşitli emniyet malzemesi yapımında ek malzeme olarak kullanılır.

PVC: Polivinil Klorür şeklinde açılımı vardır. Bu bir yapı malzemesidir. Ürünlerin yapımında güçlendirici bir madde olarak kullanılır. Pek çok farklı ekipman içinde yer alabilir.

EN: Açılımı "European Norm”dur. Avrupa standartları anlamını taşır.

TS: Açılımı "Türk Standartları”dır. Kişisel koruyucu ekipman için Türkiye geçerliliği olduğu anlamına gelmektedir.

TWA: Açılımı "Time Weigheted Average” şeklindedir. Türkçesi zaman ağırlıklı ortalama olarak çevrilmektedir. Anlamı ürünün eşik sınır değeridir. Yani mamulün zararlı etkiye karşı saat bakımından direncini ifade eder.

Her iş ekipmanını işaretlemede farklı EN standartları mevcuttur. Yani baş, solunum ve el gibi kategorilere ayrılan ekipmanlar kendi içinde gruplanan testlere maruz kalır. EN devamında belirtilen rakamlar ile her kategori olası tüm risklere göre test edilir. Yalnızca deney sonucunda başarıya uygulananlar işaretler ile satılabilir. Bu işaretlerin bulunmaması, ürünün koruyucu olmadığı anlamını taşır. Kullanılması, süsten öteye gitmez. İşaretlemeye sahip olmayan ekipmanların iş yerinde kullanılması, kaza dâhilinde mahkemeye yansıyan işlerde işvereni zor durumda bırakabilir. Bu nedenle bilinen markaların sevilen modelleri tercih edilmelidir. Ürün almadan önce risklerle uyumlu işaretlemeye sahip ürünler tercih edilmelidir.

Kişisel koruyucu ekipmanlar hayat kurtarır. Bu nedenle de halk için var olan devlet, halkını korumak için yasalar ortaya çıkarmıştır. 6331 numaralı kanun iş güvenliği yasalarını belirtmektedir. 6331 iş güvenliği ve işçi sağlığı kanunu, tehlikeleri kaynağından çözmeyi amaçlar. Engellenebilir iş kaza ve hastalıklarını oluşmadan önlemek ana amaçtır. Ayrıca işverenin iş yerindeki önlenemez riskleri belirtmesi de yasa dâhilindedir. Çalışma gösterilen faaliyetin işçilere uygun şekilde düzenlenmesi de yasa kapsamındadır. "Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği” kapsamında 2012 yılında belirlenen bu kurallara uymamak yalnızca işçinin sağlığı ile ilgili değildir. Dava sürecine giren ve suçlu bulunan firmalar ağır cezai yaptırımlara maruz kalmaktadır. Suçun kapsamına göre şekillen cezalar hafif olsa dahi, çalışanlar söz konusu iş yerinde güvende hissetmeyecektir. Kurum aidiyeti hissetmeme neden ile işçinin performansının düşmesi olası olacaktır. Verimin düşmesi, işin sürdürülebilirliği için de engel teşkil etmektedir.

İş Güvenliği Ekipmanları

İş güvenliği ekipmanları TSE ve CE damgalarına sahip olmalıdır. Bu, işaretli emniyet mamulünün, vücudun herhangi bir kısmını hasar almaktan koruduğu anlamını taşımaktadır. Bir yahut daha çok tehlikeye karşı zırh görevi gören ekipmanlar, koruyucu olmanın yanı sıra rahat da olmalıdır. Konforun yüksek olması, malzemenin kullanılabilirliğine önemli dokunuşlarda bulunur. Zira işveren ilgili korumayı sağlayan ekipmanı tahsis etse de ürünler kullanılmayabilir. Rahat olmadığı gerekçesi ile kullanımı reddedilen ekipmanlardan yine işveren sorumlu olacaktır. Bu noktada yüksek kalite standartlarına sahip konforlu ekipmanların kullanımı önemlidir. Konfor, tasarım ile yakından ilgilidir. Kullanıcı beklentisini ve iş yeri alanının gereklilikleri ile paralel bir tasarım otomatik olarak rahat da olacaktır. Örneğin sıcaklığın yoğun olduğu bir yerde iş güvenliği ekipmanı dizaynı nefes alır şekilde olmalıdır. Söz konusu ürün ele geçiriliyorsa imalatta hava akışı sağlayan bir materyal kullanılabilir. Yahut kafa koruyucuda hava geçirgenlik için havalandırma delikleri tasarıma dâhil edilebilir. Ayakkabıda konfor sağlamak için elastik dış; ortopedik iç taban kullanılabilir. İşte bu ve bunun gibi daha pek çok detay, ürün kullanılabilirliğine etki edecektir. Dolayısı ile numune hazırlamada imalatçı firmaların kullanıcı deneyimine ve yorumlamalarına muhakkak dikkat etmesi gerekir. Aksi takdirde kullanıcı bir ya da iki kullanımdan sonra rahat edemediği gerekçesi ile ürün kullanımını sonlandıracaktır. Emniyet alanında başarı göstermiş 3M, Drager ve Starline gibi markalar ürün satışını doğrudan etkileyen bu durumu fark etmiştir.

İş Güvenlik Ekipmanı Seçerken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

İş güvenlik ekipmanı seçerken nelere dikkat edilmelidir? Sorusu ile sıklıkla karşılaşılmaktadır. Bu noktada dikkat edilmesi gereken sayısız durum vardır. Fakat genele bakıldığında özellikle dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:

• 1-Ekipman, ilgili TS, EN, ISO ve CE standartlarına sahip olmalıdır. Bu, riskleri ekarte etmede ürünün belirlenen risklere karşı tetkik edilip onaylandığını belirtecektir.
• 2-Ekipman standardında belirtilen başarı dereceleri, iş ortamında maruz kalınan risk derecesi ile paralellik göstermelidir. Aksi takdirde koruma yetersiz kalacaktır. Bilhassa ciddi risklerin söz konusu olduğu alanlarda yüksek güvenlik sağlayan tam donanımlı modeller tercih edilmelidir.
• 3-Ekipman, kullanıcının ilgili vücut ölçülerine tam gelmelidir. Geniş ya da dar kalan ürünler koruyuculuklarından ödün verecektir. Hatta bu tür iş güvenlik ekipmanları farklı bir takım kazalara sebebiyet verecektir.
• 4-Ekipman kullanım ömrüne dikkat edilmelidir. Bu noktada yeni alınan bir ürünün STT geçmiş bir tarihi göstermemelidir. Ayrıca kullanılacak ürün belirtilen süre ile kullanılmalıdır. Bilhassa solunum koruma için tasarlanan filtreler için ekstradan dikkat edilmelidir.
• 5-Ekipmanın hava şartları ve çalışma ortamı ile uyumlu olması gerekmektedir. Örneğin ısıya ve soğuğa göre dayanım sahibi ekipmanlar tercih edilebilir.
• 6-Ekipman, kullanıcı beklentilerini ve konforunu her açıdan sağlamalıdır. Örneğin ter bantları vb.
• 7-Hijyenik olması gereken ürünler belirlenmelidir. Sipariş edilecek ekipmanın adet sayısı çalışanlar ile eşleşecek biçimde temin edilmelidir. (Örneğin yıkanabilir ses önleyici tıkaçlar)
• 8-Kullanılacak ekipmanın üzerinde hiçbir şekilde aşınma, kesik ve delik gibi deformasyonlar bulunmamalıdır.

İş Güvenliği Malzemesi Standartları ve İşaretlemelerin Anlamları

İş güvenliği malzemesi işaretlemeler ile sahip olduğu standartları yansıtmaktadır. Bu tür ibarelere sahip olmayan mamullerin kullanımı yararsız olacaktır. Ayrıca her bir malzeme grubu, kendi içinde farklı standart gruplarına sahiptir. Standarda sahip olmak isteyen aynı grubun malzemeleri, aynı deney aşamalarından geçer. Grubuna göre işaretlemeler ve bunların anlamları aşağıda yer almaktadır.

Baş Koruması

• * EN 397: Endüstriyel baretlerin testini kapsar. Şok absorpsiyonu bulunmalıdır. Delinmeye ve ateşe karşı dirençli olmalıdır.
• * EN 443: Yangın kaskı testini kapsar. Direnç, rahatlık ve emniyet açısından tetkik edilirler.
• * EN 812: Bariyerli kep için geçerlidir. Fiziksel nitelikler ve performans deneyi ölçümlenir.

El Koruması

• * EN 420: Emniyet sağlaması için hangi kategoride olursa olsun sahip olunması gereken ana standarttır.
• * EN 388: Mekanik tehlikelere karşı uygulanan testtir. İş güvenliği malzemeleri el üzeriden kapsamaktadır. Bu test için sırası ile eldiven aşınma, kesilme, yırtılma ve delinme testlerine tabi tutulur. TDM-100’ün yenilenmesi ile birlikte eskiden yalnızca döner kesiciler ile denetlenen numuneler şimdilerde yatay yüzeyli kesicilere karşı da denetlenmektedir.
• * EN 407: Termal yani yüksek ısılara karşı test edilir. Sıcak karşısında test edilebilmesi için EN 388’de minimum 1. Seviye başarı kaydetmiş olması şarttır. Bu şartı sağlayan ürünler; tutuşma, temas ısı, konvektif ısı, radyant ısı, küçük ebat erimiş metal sıçramaları, büyük ebat erimiş metal sıçramaları içim test edilir.
• * EN 511: Düşük sıcaklıklarda (soğuk) koruma sağlaması açısından test edilir. Konvektif soğuk, temas direnci ve su geçirgenliği bakımından performansları incelenir. -50 santigrat dereceyi baz alır.

Kulak Koruması

• * EN 352-1: Gürültü önleme amacı ile tasarlanan iş güvenlik malzemeleri içindir. Baş bantlı kulaklıklara uygulanır. İmalat, dizayn ve performans açısından tetkik edilir.
• * EN 352-2: Gürültü önleme amacı ile tasarlanan tıkaçlara uygulanır. İmalat, dizayn ve performans açısından tetkik edilir.
• * EN 352-3: Gürültü önleme amacı ile tasarlanan kaska monte kulaklıklara uygulanır. İmalat, dizayn ve performans açısından tetkik edilir.

Solunum Koruması

• * EN 136: Tam yüz gaz maske için söz konusudur.
• * EN 137: Solunum tüp / sırtlıklara uygulanır.
• * EN 139: Temiz hava beslemeli maske için geçerlidir.
• * EN 140: Yarım yüz gaz maske standardıdır.
• * EN 141: Gaz-buhar filtre işaretlemesidir.
• * EN 149: Bakım istemez maske içindir.
• * EN 270: Temiz hava beslemeli başlık için kullanılır.
• * EN 403: Kaçış maskeye aittir.
• * EN 405: Bakım istemez gaz / buhar maske bu kapsamdadır.

Göz Koruması

• * EN 166: İş güvenlik malzemesi için gözlükleri kapsar. Teknik performans standardını ifade eder.
• * EN 167: - Optik testinden başarı kaydetmiş gözlüklere işaretlenir.
• * EN 168: - Optik testin haricindeki testlerin uygulandığı gözlükler üzerinde ifade eder.
• * EN 169: - Kaynak filtresi için kullanılır. Kaynakçı kullanımı için tasarlanan gözlüklere uygulanır.
• * EN 170: - Göze zararlı olan ultraviyole filtreye sahiptir.
• * EN 171: - Kızılötesi ışınları süzen gözlüklerin işaretlemesinde kullanılan ifadedir.
• * EN 172: - Sanayi kullanımı için parlaklık filtrelere sahiptir.
• * EN 175: - Kaynak işlemlerinde yüz koruma ekipmanları için uygulanan tetkikler sonucu verilir.
• * EN 207: - Lazere karşı koruyucu ürün olduğunu belirtir.
• * EN 208: - Lazer ışın ayarlanmasına dair koruyucular

Baş Koruyucular

Baş koruyucular maden ve inşaat başta olmak üzere pek çok alanda kullanılan mühim iş ekipmanlarındandır. En çok bu iki meslek grubunda kullanılmasının nedeni, bu tür alanlarda kafa yaralanmalarının daha sık görülmesi ve olası yaralanmanın daha ciddi olmasıdır. Örneğin inşaat alanlarında iskele üzerinden düşen demir ve tuğla parçaları bu tür bir koruyucu kullanılmadığı takdirde kesin ölüm ile sonuçlanacaktır. Benzer şekilde maden çalışmaları da risk altındadır. Zira yerin altında, tüneller içinde hareket eden işçiler toprak hareketleri sonucu göçük altında kalabilmektedirler. Kafalarına ağır taş parçaları düşme ihtimali yüksektir. Ayrıca dar kanallar halinde uzanan tünellerde maden işçisinin yüzeysel yaralanmalar yaşaması da kaçınılmaz olacaktır. Toprağa yerleşmiş keskin yüzeyli aşındırıcı taşlar, tünel içinde hareket eden işçinin kafa derisini zedeleyecektir.

Baş koruyucu demir-çelik sanayi alanında da ihtiyaç duyulan bir materyaldir. Ormancılık çalışmalarında dal parçalarının vereceği hasar ve düşen bir takım ağaç parçaları, bu koruyucuların kullanımını yaygınlaştırmıştır. Ayrıca depo elamanları, kutu yerleştirirken ya da mevcut kutuyu yerinden oynatırken, kafa darbesi almaması için bu ürünler kullanmaktadır.

Özetle, bu ürünler baş bölgesi için doğabilecek risklerle savaşmaktadır. Sıyrık, kesik ve ezik karşısında dirençli tasarım kullanıcısını korumaktadır. Kullanımın ihmal edildiği durumlarda sıklıkla şu tür olaylar cereyan edecektir.

• * Kafa derisi yaralanmaları
• * Doku kaybı
• * Sıyrıklar
• * Kafada bölgesel şişlik
• * Kanama
• * Kafatası çatlağı
• * Beyin sarsıntısı
• * Beyin kanaması
• * Beyin hasarı
• * Hafıza kaybı
• * Bilinç kaybı
• * Görme bozuklukları
• * Felç
• * Bilişsel ve motor becerilerinde kayıplar
• * Ölüm

Baş Koruyucu Ekipmanlar

Baş koruyucu ekipmanlar endüstriyel ortamlarda kullanılmaktadır. Bina inşa alanları, kazı çalışmaları, madenler, fabrikalar, yüksekte çalışma gösterilen iskele gibi yapılar vb. ortamlar, bu ürünlerin kullanıldığı alanlar arasındadır. Darbelere karşı koruyucu olması, vücudumuzun en önemli parçalarından biri olan kafamızı yaralanmaktan korumaktadır. Toplamda 7 kısımdan oluşmaktadır. Bunlar; dış kabuk, içlik, içlik ayarı, ter bandı, çene bandı ve baş çevresi bandıdır. Ürünün içlik kısmı değiştirilebilir durumdadır. Dış yüzeyi bir kaplumbağa kabuğuna benzer. Sert yapıdaki bu kısım çoğunlukla ABS adı verilen akrilonitril bütadien stiren ile oluşturulur. Bazen yüksek yoğunluklu polietilen HDPE ile doluşturulmaktadır. Fiberglas veya polyester reçine ile daha sert hale de getirildiği gözlemlenmiştir.

baş koruyucu ekipman kapladığı her kısımdan koruma sağlar. Bu, yan taraf ya da üst kısım olabilir. Küt ya da sivri cisimler için koruma sağlamalıdır. Ürün üzerinde bulunan çene bandı, baretin kafadan kaymasını önler. Bu bandın iyi ayarlanmadığı durumlarda malzemenin kafada oynama yapması mümkündür. Bu, kullanıcı konforunu olumsuz yönde etkileyeceği gibi, darbe anında korumayı sağlayamamasına da neden olabilir.

Aleve dayanıklılık bu gruptaki ürünler için beklenilen özelliklerden biri olabilmektedir. Yüksek derece ısılara ve düşük derece ısılara karşı dayanım göstermesi beklenebilir. Endüstriyel kullanım için tasarlanan modeller; -10 ile +50 derece sıcaklıklara karşı dayanıklı olmalıdır. Kimi modellerde daha yüksek ısılara karşı direnç de beklenir. Bu ürünlere aleve dayanıklı koruyucu ekipman denir. Bu gruptaki ürünler +150 derece dayanıma sahip olmalıdır. İlgili bilgilendirme ürün açıklama kitapçığında yer alacaktır. Bu kategorideki tüm ürünlerden kesin olarak beklenen şartlar; hafif, rahat, ergonomik olmasıdır. Bunun yanı sıra güneşten, yağmurdan ve rüzgârdan etkilenmemesi de beklenir. Darbeye karşı dayanıklı olması kesin olarak sağlaması gereken bir şarttır.

Pek çok modelde gözlük ve kulaklık gibi ekipmanlar ile kullanılabilmesi için delikler bulunur. Bu deliklere ilgili ekipman bağlanabilir. Ayrıca tüm modellerde siperlik bulunur. Siperlik yağmur suyu ve güneş ışığındaki zararlı UV dalgalarının göze ulaşması engellenir. Yine de bu kısmın haddinden fazla uzun olması, istenilen bir durum değildir. Zira uzunluk, vizyonu da etkileyecektir. Kullanıcı, bu tarz bir ürün taktığında görüş açısı kısıtlandığı için rahat edemeyecektir.

Bas koruyucu değişkendir. 3M ve Essafe gibi markalar bu alanda üretim yapmaktadır. Sensörlü ve ter bantlı modeller yaygındır. Ayrıca renk seçenekleri bakımından da zengindir. Zaten bu ürünlerde renk oldukça önemli bir yere sahiptir. Renkler, kalabalık bir çalışma ortamında statü göstergesi olabilir. Renklere göre baretler şu şekilde anılmaktadır. Sarı, işçiler. Beyaz, mühendis ve mimarlar tarafınca kullanılır. Mavi, bakım ve ustabaşı yani formenlerce tercih edilir. Yeşil, sağlık personeli çalışanları tarafından takılmaktadır. Turuncu, teknisyenlerin kullandığı ürün rengidir. Kırmızı, kalite kontrol çalışanlarınca tercih edilir. Çalışma alanına gelen ziyaretçilere çoğunlukla beyaz renk verilir. Tüm bunlar ışığında renklerin iş güvenliği üzerinde herhangi bir etkisi yoktur. Ayrıca bu hususta herhangi bir yazılı beyanname de bulunmamaktadır. Hukuki bir geçerliliği bulunmamaktadır.

Kimi modeller elektrikçi kullanımına uygundur. Elektrikçi baret iolarak anılırlar. Bu modellerde 28 TS EN 50365 piktogramı ile ifade edilir. Bu ürünlerin üzerinde "440 Volt” ibaresi bulunmalıdır. EN 50365 standardına uygun olarak geliştirilmelidirler. Yani bu ürünler, özeldir. Düşük voltajlı çalışma alanında kullanılırlar. İlgili ibarenin yer almadığı modeller, bu tür çalışmalarda emniyet sağlamaz.

Bu ürünlerde kullanılan birtakım ibareler bulunmaktadır. EN 397 ve EN 443 standartlarına uygun olarak geliştirilen modellerde görmeye alışık olduğumuz kısaltmaların açıklamaları şu şekildedir:

ABS: Akrilonitril butadien sitren yani termoplastik malzemeden meydana getirildiği anlamına gelir.

HDPE: Yüksek yoğunluklu polietilen maddeden meydana getirildiği anlamına gelir.

LPDE: Düşük yoğunluğa sahip polietilen malzemeden meydana getirildiği anlamına gelir.

Poliyamide: Naylon ya da fiberglas polimer ile meydana getirildiği anlamına gelir.

Recyclable: Geri dönüşümlü malzemeden üretildiği anlamına gelir.

Darbe Emici

Darbe emici kullanıcı başını koruyan başka bir emniyet malzemesidir. Aynı kategoride bulunan diğer malzeme kadar kuvvetli bir koruma aracı değildir. Daha düşük risklerin hâkim olduğu alanlarda kullanılır. Yoğunluklu olarak sabitlenmiş haldeki objelere karşı koruyucudur. Yani yüksekten düşen nesnelerin oluşturduğu etkileri belli oranda hafifletir. Yoğunlukla düşük riskli sanayi çalışanları tarafından tercih edilir. TS EN 812 standardına uygun olarak geliştirilmesi beklenir. Bu standart testlerini başarı ile geçemeyen modeller düşük risklere karşı dahi koruma sağlamamaktadır. Bu anlamda tercih edilecek ürünün lisansları mutlaka kontrol edilmelidir.

Ürün içerisinde sert bir malzemeden yapıla içlik bulunmaktadır. Bu, oluşan darbeyi yaylanarak azaltmaya yardımcı olur. Çoğunlukla hava geçişi sağlayan tekstil kumaşları ile kaplanan darbe emici kep dış yüzeye doğru bakar. Farklı renklerde logo basılmış halde kullanılabilir. Fakat ürünün yüzeyine herhangi bir yapışkan ya da boya sürülmesi önerilmez. Essafe gibi markaların üretimini gerçekleştirdiği şapka, dar formda olmalıdır. Takıldığı sırada kafa bölgesini sarmalıdır. Bu noktada ayarlama bantları kullanılabilir. Çoğunlukla şapkanın arka kısmında bulunan bu ayarlama yeri, işlevseldir. Zira kullanıcısının standardın dışına çıkan büyüklükteki kafası için uygun ebatlara getirilebilir. Bu ayarlamanın yapılmadığı durumlarda ürün dengesi bozulacaktır. Uygulanan şiddet karşısında denge sağlayamayan ürün kafada hasara yol açabilir. Çoğunlukla sıyrık ve saçlı deriyi koruyan model, hafif kanama oluşumunu engellemeye yardımcı olur. Bunun sağlanması için mekanizmalı iç bölgesinde herhangi bir kırık ya da çatlak olmaması gerekir.

Darbe başlığı adı da verilebilir bu ürünlere. Halk arasında farklı tabirler yaygındır. Bunun nedeni düşük riske sahip ortamlarda popüler bir ürün olmasıdır. Popülerliğine bir sebep tasarımındaki uzun siperliktir. Bilhassa güneşli günlerde avantaj sağlar. Açık havada faaliyet gösteren kişiler, bu ürün ile rahat eder. Hem en hassas cildin bulunduğu yüz kısmını hem de gözleri siperlik korur. Gözleri kısmadan çalışma gösteren işçiler, yapılan işi daha net görebilir. Konsantrasyon artar. Farklı renk seçenekleri ile üretiliyor olması bir başka avantajdır. Zira kullanıcı kendi zevkine uygun ürün tercihi yapabilir. Dışarıdan bakıldığında standart bir kepten ayırmak mümkün değildir. Bu da ürünün bir başka avantajıdır. Zira sivil yaşantısında olası kazalardan korunmak isteyen insanlar, dikkat çekmeden koruma sağlayabilir. Daha kapsamlı baretlerin bu anlamda kullanımı mümkün değildir.

Solunum Koruyucular

Solunum koruyucular katı partikül ve sıvı, gaz aerosollere karşı koruma sağlayan ürünlerdir. Yani toza ve gaza karşı koruma sağlayan solunum cihazlarıdır. Solunduğu takdirde tahriş edici, radyotoksik ya da zehirli olabilen maddelere karşı (modeline göre filtreli ya da filtresiz) koruma sağlamak amacı ile işlev görürler. Maske formunda olan bu KKD ürünleri, tam yüz, yarım yüz ya da çeyrek yüz olarak tasarlanabilmektedirler. Bu çeşitler içinde en kapsamlı korumayı tam yüz olanlar gerçekleştirmektedir. Zira tam yüz modeller yüzün her bölümünü (komple) alacak şekilde tasarlanmaktadırlar. Buna karşın yarım yüz ve çeyrek yüz olanlar, yüzün yalnızca solunum gerçekleştiren kısımlarını kapsar. Yani; tam yüz tüm yüzü kaplarken yarım ve çeyrek yüz olanlar yalnızca ağız ve burnu kaplar.

Solunum koruyucu esasında maskeleri tanımlamak için genel bir terimdir. Bu terim içinde yalnızca maskeler yer almaz. Aynı zamanda solunum kalitesini arttıran filtreleri de içermektedir. Duman, buhar, çeşitli gazlar ve toza karşı etkin koruma sağlayan filtreler kimi maske modelleri için olmazsa olmaz donanımlar arasındadır. Kimi hava üflemeli solunum cihazlarını da kapsayan terim oldukça çeşitli ürün grubuna sahiptir. Buna karşın CAN İş Güvenliği Malzemeleri& İşçi Elbiseleri LTD. ŞTİ. resmi WEB sitesinde yalnızca maskeler ve filtreler yer almaktadır. Arayışınızı buna göre şekillendirmeniz önerilerimiz arasındadır.

Ortamdaki kirleticilerin yoğunluğu ve doğurduğu tehlikeler sahip olunacak koruyucuyu belirlemede esastır. Koruyucu seçiminde ortam analizi bu nedenle oldukça önemlidir. Solunum koruyucu maske edinirken destekli sistem ya da desteksiz sistem seçimi de buna bağlıdır. Ortam ile paralellik göstermesi beklenen maske özellikleri ve ilgili işaretlemeler hakkında satıcı firmaya ve firmanızın iş güvenlik uzmanına danışabilirsiniz. Zira modeller yalnızca katı, yalnızca gaz ya da hem gaz hem de katı zerreciklere karşı koruyucu olabilmektedir. Ortamda zehirli gaz ve tahriş edici katıların olması durumunda her iki faktör için de koruma sağlayan modelleri tercih etmek yerinde olacaktır. Aksi halde maske koruma sağlama adına üretildiği maddeyi filtreler iken diğerinin solunum organlarınıza ulaşmada yetersiz kalacaktır. Bu da kaçınılmaz olarak meslek hastalığına yakalanmanız için yeterli olacaktır.

Bu ürünler oksijen seviyesi yeterli düzeyde olduğu sürece koruma için yapıldığı maddeye karşı koruma sağlar.

Solunum koruma maskesi hava destekli ise destekli sistemler içinde yer alır. Başlık şeklinde olan bu modeller çoğunlukla itfaiyeci kullanımı için özel olarak tasarlanmıştır. Ayrıca toptan malzemelerin yer aldığı silo aldı verilen yapıların onarım ve bakım çalışmalarını gerçekleştiren kişiler için de uygundur. Tanker, lağım kanalı ve gemi ambarı gibi ortamlarda da destekli modeller sıklıkla kullanılmaktadır. Fakat bunun aksi tasarımlar da bulunmaktadır. Bu ürünler maskeye ekstra hava takviyesinde bulunmazlar. Kişinin maske takılı iken solunum gerçekleştirmesi kaliteli bir nefes alışverişi için yeterli olmaktadır.

Maskelerin bazıları tek parça bazıları ise iki parçadan oluşmaktadır. Bilhassa zehirli gazlara karşı koruma sağlayan maskeler iki parçadır. Bu parçalardan biri maskedir. Bir diğeri ise; maskeyi işlevsel kılan filtredir.

Gaz Maskesi

Gaz maskesi tehlikeli gaz parçacıklarına karşı koruma sağlamaktadır. Tek ya da çift filtreli olarak tasarlanabilir. Filtresiz kullanımı herhangi bir koruma sağlamayacaktır. Bu anlamda kullanım sırasında filtrenin uygun kısma yerleştirilmiş olması büyük önem taşır. Maske ve filtreler ile ilgili bir diğer önemli husus da filtrenin STT ibaresidir. Son tüketim tarihi anlamına gelen bu ibare gelecek tarihi göstermelidir. Geçmişteki bir tarihi işaret eden filtreler, daha önce hiç kullanılmamış olsa dahi kullanılmamalıdır. Zira filtre bileşenleri işlevini zaman karşısında yitirmiş olacaktır. Dikkat edilecek hususlar bunlar ile sınırlı değildir. Ayrıca filtrenin maskeye doğru biçimde yerleştirilmiş olması da gerekir. Filtrenin maskeye takılı halde iken oynama yapmaması, boşluk bırakmaması önemlidir. Bu durum sağlanamıyorsa filtrenin maskeye uygunluğu kontrol edilmelidir. Zira her filtre her maske için kullanılmaz. Çeşitli bağlantı farklılıkları olabilir. Bu noktada gaz maskeleri ile birlikte verilen kullanım kılavuzu size yol gösterici olacaktır. Filtreler ile ilgili dikkat edilmesi gereken bir başka husus da kullanılmadığı sırada ortaya çıkar. Yani maske kullanımını sonlandırdığınızda filtrenin boşa harcanmaması için filtre hava almayan bir poşette saklanmalıdır. Bu noktada sık yapılan bir hata konulan torbanın hava almasıdır. Bu noktada daha evvel kullanılmamış bir buzdolabı poşeti işlev sağlayacaktır. "Kullanılmış gaz filtresini nasıl saklamalıyız?” sorusu sıklıkla sorulmaktadır. Bu noktada izlenmesi gereken adımlar sırası ile şöyledir. İlk önce filtreyi maskeden ayırmak gerekir. Daha sonra filtreyi daha önce hiç kullanılmamış, temiz ve sağlam bir poşete yerleştirmek gerekir. Sonra poşetteki fazla hava alınmalıdır. En son ki işlem olarak da poşetin ağız kısmı hava geçişine izin vermeyecek biçimde düğümlenmelidir.

Zehirli gaz maskesi olarak da bilinen bu ürünler yarım ya da tam yüz olabilmektedir. Tam yüzler çoğunlukla kimyasal çalışmalar sırasında kullanılır. Zira çalışma sırasında kimyasal çözeltinin göze ya da yüze sıçrayarak deformasyon oluşturmasını engellemede başarılıdırlar. Ayrıca asit gazı ya da kimyasal gaz ve buharların da oluşturacağı zararlı etkilere karşı başarılı koruma gerçekleştirirler. Yarım yüzler ise daha önce de ifade ettiğimiz gibi yalnızca ağız ve burnu kaplar. Dolayısı ile ortamdaki sıvı sıçraması ve yükselen gaz ve buharlara karşı herhangi bir cilt – göz koruyuculuğu bulunmamaktadır. Böyle bir durum söz konusu ise siperlik ve vizör kullanımı gereklidir. Tam yüz ise zaten sahip olduğu koruyucu katman ile bu tür ek KKD’lere ihtiyaç duymaz.

Toz Maskesi

Toz maskesi solunması halinde risk yaratan tozlara karşı koruyucudur. Küçük katı parçacıklar halinde olan bu tozlar insan sağlığı için ciddi tehlikeler doğurabilmektedir. Dolayısı ile toz yönünden zengin matbaa, depo ve ahşap atölyesi gibi alanlarda kullanımı zorunlu tutulmuştur. Bu tür maskelerin bir nominal koruma faktörü vardır. Kısaca NPF ile ifade edilen bu faktör, maskenin koruma sınırı belirtmektedir. Kimi zaman filtreli kimi zaman da filtresiz modeller ile işlev gören maskeleri satın almadan önce bu değere dikkat etmek önemlidir. Partikül filtre etmede başarılı olan maskeler daha evvelden de bahsettiğimiz üzere üç gruba ayrılır. Bu grupların her biri farklı NPF değerlerine sahiptir. Dolayısı ile risk faktörü maske grubunu belirlemede etkin rol oynamaktadır.

Toz maskeleri için de standartlar mevcuttur. Bu standart EN 149 olarak belirlenmiştir. Bu standart maskelerin alüminyum tozu alüminyum dumanı, cam elyafı ve tahta tozu gibi zararlılara karşı koruma sağladığı anlamını taşır. Solunduğu takdirde ciğerde birikme yapma olasılığı yüksek maddeleri filtrelemede başarılı olduğu bu şekilde ifade edilmektedir. İlerleyen süreçte solunum organı yetmezliği gibi rahatsızlıklara neden olacak maddeleri süzmede başarılıdırlar.

Maskeleri belirtmede NR ve R göreceğimiz bir işaretlemedir. Bu işaretleme maskenin hangi süre ile kullanılmasının uygun olacağını belirtmektedir. NR ibaresine sahip filtreli çeyrek ve yarım yüz maskeleri en fazla bir mesai boyunca kullanmak uygundur. Yani bu ürünler tek kullanımlık ömre sahiptir. R ibaresine sahip olan filtreli çeyrek ve yarım yüz modelleri ise tekrar tekrar kullanılabilir ürünleri ifade etmektedir.

FFP1 Toz Maskesi

FFP1 toz maskesi P1 olarak da bilinmektedir. Sonuç olarak bu grupta yer alan ürünler toksik özellik barındırmayan katı parçacıklara karşı etkilidir. Yani kansorejen ya da radyoaktif katı parçacıklara karşı koruma arzu ediliyor ise bu gruptan bir ürün edinilmemelidir. Bu ürünler daha çok solunum sistemine olumsuz etki edecek tozlara karşı koruma sağlar. P grubunun en düşük koruma sağlayan modelidir. Buna karşın çamur tozu gibi kansorejen ya da radyoaktif özellik barındırmayan tozlar karşısında etkinliği yadsınamaz. Kötü kokunun hâkim olduğu durumlarda da etkin koruma sağlamaktadırlar. Yani bulunduğunuz ortamda (zehirli olmaması kaydı ile) kötü bir koku varsa P1 başarılı bir şekilde bu kokuları burnunuzdan uzak tutacaktır.

FFP1 toz maskeleri belli standartlara sahip olmalıdır. Örneğin sızma miktarı bu standartlardan biridir. %25’ten fazla olmama koşulu bu ürünün sızdırma miktarındaki üst sınırını ifade eder. Ayrıca bu grupta yer alan modellerin 0,6 μm için minimum %80n filtrelenme uygulaması beklenmektedir. Ortamdaki toz yoğunluğu da standartlardan bir diğeridir. Dört ve daha az katı değere sahip olduğu ölçümlenen iş yerlerinde bu maskelerin kullanımı uygun olacaktır. Bu maskeler nemden koruma açısından da başarılıdır. Ortamdaki su buharını filtreleyerek solunum kalitesini arttırdıkları yapılan çalışmalarla ortaya konulmuştur. Ürünün OEL’i 4X ile ifade edilmektedir.

FFP2 Toz Maskesi

FFP2 toz maskesi orta seviye koruma sağlar. Kanserojen olan bütün tozlara karşı etkilidir. Ayrıca aeroseller karşısında da başarılı koruma sağlar. Demir, talaş, sunta ve mdf tozları için de koruyucu olduğu belirlenmiştir. Kimi modeller su ve yağ altyapılı tozlara karşı da etkin olacak şekilde geliştirilmiştir. Yine de bu bilgi, ürün açıklamasında yer almadığı müddetçe var sayılmamalıdır. P2 ürünleri, sağladığı orta derece koruma ile kişileri kanser olmaktan korumaktadır. Bu kategorideki maskelerde maksimum sızma oranı %11 ile ifade edilmektedir. OEL değeri ise 10’dur. 10X ile ifade edilir. Mutojen özellik gösteren katı zerreciklere karşı etkin koruma sağlayan modeller, 0,6 μm için minimum %94 filtreleme sağlamalıdır.

FFP2 toz maskeleri ağırlıklı olarak madenciler gibi kansorejen tozlara maruz kalan kişilerce kullanılır. Ayrıca matbaa çalışanları için de uygun koruma sağlamaktadır. Çatı tamir ustaları, ısı ve ses yalıtım çalışmaları sırasında da bu ürünlerin kullanılması uygundur.P1 ve P3’te de olduğu gibi ventilli ve ventilsiz modelleri bulunmaktadır. Ventil detayı koruma için ekstra fayda sağlamaz. Fakat kullanım sırasında nemlı ve sıcak havanın dışarıya başarılı bir şekilde atılmasını sağlar.

P2 modelleri radyoaktif özellik gösteren katı parçacıklar karşısında da etkilidir. Havanın içinde toz formunda yer alan bu maddeler, solunum halinde akciğer kanseri gibi ciddi solunum organı fonksiyon bozukluklarına yol açar. Asbest, arsenik, nikel, berilyum ve kromatlar gibi tozları filtrelemede başarılıdır.

FFP3 Toz Maskesi

FFP3 toz maskesi toksik özellik gösteren istisnasız bütün tozlara karşı etkin koruma sağlar. Ayrıca virüs ve bakteri gibi mikroorganizmalara karşı da koruma sağlamaktadır. Enzimler karşısında da başarı kaydeden maske Amerika’da N95 olarak bilinen maske türüne eş değerdir. Bu anlamda ürün, 2020’yi sarsan ve Covid-19 olarak da bilinen yeni tip korona virüsüne karşı etkilidir. P1 ve P2’nin sağladığı korumaları eksiksiz biçimde sağlayan bu maskeler, OEL 30X ile ifade edilmektedir. Sızma miktarı bakımından da P1 ve P2’den başarılıdır. Zira sızma konusunda maksimum %5 fire vermektedir. Bu maskeler, 0,6 μm için %99 filtreleme sağlamaktadır. Mekanik filtre respiratörü olan ürün, çok küçük zerreciklere karşı bile üstün performans sergiler.

FFP3 toz maskeleri çimento tozu, seramik tozu, asbest, azot oksit, enfeksiyon oluşturucular, biyolojik tehditler için koruma sağlar. Ürünlerin bir bakışta ayırdı için (ağız ve burnu kapayacak şekilde geliştirilen standart modellerde) kırmızı lastik bant kullanılmıştır.

Bu modeller öylesine üstün koruma sergiler ki FFP1 ile karşılaştırıldığında nefes almak biraz daha efor isteyen bir işlem haline gelebilir. Sızma oranının %5 olması nedeni ile alınan tüm nefes çaba ister. Şayet hiçbir çaba harcanmadan nefes alışverişi kolayca gerçekleşiyorsa ciğer kapasiteniz yüksek olabilir. Bir diğer olasılık ise maskenizi yanlış takmanızdır. Pek çok modelde burun mandal kısmı bulunur. Bu kısma dikkat ederek maskeyi doğru taktığınızdan emin olabilirsiniz.

Solunum Maskesi Filtresi

Solunum maskesi filtresi gaz ve toz için olmak üzere ikiye ayrılır. Birbirleri yerine kullanılamazlar. Ancak hem toz hem de gaz için etkili özel filtreler mevcuttur. Bu filtreler farklı markalarca üretilebilmektedir. En popülerleri Starline, 3M ve Drager’dir. Her bir filtre üzerinde işaretlemeler, marka ve model barındırır. Ayırdın kolay yapılabilmesi için bilhassa gaz modellerinde renklendirmeler yapılır. Piyasaya sunulmadan önce her iş güvenliği ekipmanında olduğu gibi normlar dâhilinde test edilirler.

Bu filtreler çoğu zaman maskeden bağımsız olarak satılmaktadır. Maskenin açıklama kitapçığında hangi filtreler ile uyumlu olduğu belirtilmektedir. Her filtre her maske ile uyumlu olmayacaktır. Zira maskelerin filtreler ile bağlantı sağladığı kısımları farklı olabilmektedir. Bayonet bağlantılı ya da vidalı gibi ibareler bu ayrımı belirtmede kullanılır.

Solunum maskesi filtreleri doğrudan güneşe maruz bırakılmamalıdır. Bilhassa gaz için olan çeşitlerin kuru ve karanlık bir ortamda muhafaza edilmesi gerekir. Metal bir tüp içinde (gaz için olanlar) olan bu filtre solunum ile aktif hale gelir. Dolayısı ile kullanmadan önce güvenlik tıpasının çıkarılması gerekir. Bu tıpa, ürünün satın alınmadan önce hiç kullanılmadığını gösteren bir araçtır.

Filtre kullanıldıktan sonra hala dolu olabilir. Bu gibi durumlarda ürünü saklama belli koşullar ile sağlanmalıdır. Bu koşullar, maske filtresinin hava almayacak şekilde konumlandırılmasını kapsar. Mümkünse havası alınmış bir torba içinde saklanması uygundur. Bir sonraki kullanıma kadar filtrenin hava ile temas etmemesi, filtrenin çabuk bitmemesi için gereklidir.

Gaz Maskesi Filtresi

Gaz maskesi filtresi çeyrek ve yarım yüz modelleri ve tam yüz modelleri için ayrı ayrıdır. Her birinin nominal koruma faktörü farklıdır. Çeyrek ve yarım yüz olanların nominal koruma faktörü yapılan testlerce 50 olarak belirlenmiştir. Bu değer tam yüz olanlarda 2000 olarak belirlenmiştir.

Her bir filtre farklı maddelere karşı etkilidir. Bu nedenle filtrenin etkili olduğu gaz aerosolleri ile ortamdaki aerosellerin eşleşmesi gerekmektedir. Kısaca harfler ile ifade edilen bu maddelerin kolayca anlaşılabilmesi için renk tablosundan faydalanmaktadır. Filtre üzerinde bulunan renkli şeritler koruyucu olduğu gazları işaret eder. Şeridin kahverengi olması filtrenin, A ve AX korumasına sahip olduğunu belirtir. AX organik bileşenlerden oluşan gaz ve buharların şayet kaynama derecesi 65oC’dan küçük ise koruma sağladığını ifade eder. Yalnızca A ile belirtilen kahverengi şerit ise kaynama derecesi 65oC’dan büyük organik gaz ve buhar bileşenlere karşı koruma sağladığını ifade eder. Gaz maskesi filtreleri üzerinde yer alan bir başka şerit rengi ise gridir. B ile ifade edilen bu şerit inorganik gaz ve buharlara karşı etkilidir. Klor, karbondioksit, nitrojen ve hidrojensülfür inorganik gaz ve buharlar arasında yer almaktadır. Sarı şerit ve E harfi barındıran filtreler; sülfürdioksit ve hidrojenklorür için etkin koruma sağlamaktadır. Yeşil şerit bant ise K ile ifade edilir. Koruma sağladığı bileşenler; amonyak ve bileşenleridir. Kırmızı şerit Hg ile gösterilir ve cıvaya karşı etkilidir. Siyah şerit karbonmonoksit koruması sağlar ve CO ile kısaltılır. Şerit renklerinden bir diğeri mavidir. Üzerinde NO kısaltması yer alır. Nitrojenmonoksit dâhil nitrol gazlarına karşı koruma sağlar. Beyaz renk şerit ile renklendirilen şerit ise P ile ifade edilir ve parçacıklara karşı etkilidir.

ABEK Filtre

ABEK filtre koruma sağlanan bileşenlerin kısaltmasıdır. Yani A ile ifade edilen organik gazlardır. Boya ve solvent benzeri maddelere karşı koruma sağlar. B ile ifade edilen ise klor gibi inorganik asit gazlarıdır. E ile ifade edilen sülfürdioksit ve süldirikasit buharlarıdır. K ile ifade edilen ise amonyak gazı ve türevleridir. Bu filtreler, sağladıkları çeşitli koruma ile çok çeşitli alanlarda kullanılmaktadır. Özellikle metal sanayi, dezenfekte çalışmaları, boyama işleri ve ilaçlama sırasında kullanılmaya uygundur.

Kimi modeller A2B2E2K2 gibi sayıların ABEK arasına girmesi şeklinde yazılır. Burada anlatılmak istenen;

• ·A2: Benzilbromür, Böcek ilaçları (isektisit) ,DD (Diklorfenil) bileşikleri, Metalik anhidrit, Poliakrilatlar, vb.
• ·B2: Fosfortriklorür, Hidrojenselenür, İyot, İzosiyanat,Klorsülfonikasit, Kükürtmonoklorür,Hidrojenbromür Amonyumpolisülfit, Kloramin, vb.
• ·E2: Asitler (sis halinde yoğun), Hidroklorik asit, Kükürt bileşikleri Sülfürik asit, Hidrojenbromür, Hidrojenklorür, vb.
• ·K2: Aminopridin,vb.’dir.

Toz Maskesi Filtresi

Toz maskesi filtresi katı parçacıklar için koruma sağlayan ürünlerdir. Daha önceden de değindiğimiz P çeşitleri ile işaretlenmektedirler. Yani, TS EN 143 kapsamında P1, P2 ve P3 partikül filtreleri yer almaktadır. TS EN 1827 kapsamında filtresi çıkarılabilir durumda olan maskeler için filtreler ayrıca satılmaktadır. Çeyrek ve yarım yüz toz koruma sağlayan modeller ve tam yüz koruma sağlayan modeller ayrı ayrı P1, P2 ve P3 olarak nitelendirilirler. Çeyrek ve yarım yüz olanlar için P1’in nominal koruma faktörü (NPF) 4’tür. P2 için ise bu faktör 12’dir. P3 için NPF 50’dir. Tam yüz koruma için olanlar P1’in nominal koruma faktörü 5’tir. Bu faktör için P2’de belirtilen değer 20’dir. P3 için ise belirlenen değer 1000’dir.

Toz maskesi filtreleri ne zaman biter? Şeklinde sorular sıklıkla karşımıza çıkmaktadır. Esasında bu kullanım sıklığı ile doğrudan ilintilidir. Fakat bir filtre genellikle 1 ay ile 6 ay arasında değişen bir sürede ömrünü tamamlar. Fakat filtrede herhangi bir hasar oluşması halinde kullanılan süre göz önünde bulundurulmaksızın miladını doldurmuş demektir. Yani herhangi bir sebepten deforme olan filtreler kesinlikle kullanılmamalıdır.

Sık gelen sorulardan biri de "P1, P2 ve P3 filtre farkları nelerdir?”dir. P derecelendirmesi farklı maskeler arasında pek çok fark vardır. Bunlar filtreleme hızı, filtreleme oranı ve filtreleme sağladığı toz çeşitleridir. Kapsamları hakkında herhangi bir sıralama gerçekleştirmek gerekirse sıralama şu şekildedir: P3>P2>P1

Yüz & Göz Koruyucu

Yüz göz koruyucu kullanmak insan bedeninde yer alan bu kısımların son derece narin olması nedeni ile mühimdir. Pek çok unsurdan olumsuz yönde etkilenen bu vücut kısımları özellikle çalışma gerçekleştirirken ciddi risk altındadır. Herhangi bir çalışma aletinin sekmesi, bir cürufun göze ya da yüze isabet etmesi ya da kimyasal bir çözeltinin sıçrama olasılığı yüksektir. Bu ve bunun gibi pek çok iş kazası senaryosu karşısında hassas yüz ve gözlerimiz oldukça savunmasızdır. Bu nedenle iş güvenliği sağlama amacı ile çeşitli donanımlar geliştirilmiştir. Bu donanımlar yalnızca göz koruması ya da hem göz hem de yüz koruması sağlayacak şekilde dizayn edilmiştir. Çalışma ortamındaki riske göre seçilen koruyucu donanım, ihtiyaç doğrultusunda farklı ebat ve malzemeler ile tasarlanmaktadır.

Yüz göz koruyucuları kaynak yapma, presleme işlemleri, yontma – şekillendirme çalışmaları gibi pek çok alanda ihtiyaç duyduğumuz donanımlardandır. Cüruf ya da talaş çıkaran her tür makine karşısında bu ürünlerin kullanımı gerekli ve zorunludur. Ayrıca sıvı spreyleme gerçekleştirilen ilaçlama ve boyama gibi çalışmalar sırasında da kullanılması gerekmektedir. Radyant ısının hâkim olduğu çalışmalar, mikroorganizma risklerinin bulunduğu çalışmalar, lazer çalışmaları da bu tür koruyuculara ihtiyaç duyulan alanlardandır. Şimdilerde yeni tip Corona Virüsü karşısında korunma sağlamak isteyen vatandaşlar da bu donanımları gündelik yaşama sokmuştur. Siperlik ve vizörlerden oluşan bu koruyucular Covid-19’un yüze ve göze ulaşarak bulaşma sağlanmasını engellemektedir.

Yüz Koruyucu

Yüz koruyucu yarım ya da kafes tipi olabilmektedir. Buradaki ana amaç, gözler dâhil olmak üzere tüm yüzü koruma altına almaktır. Koruma sağlanan faktörler çoğunlukla küçük ve orta ölçekli katı cisimler, sıvılar ve mikroorganizmalardır. Fakat kaynak için kullanılan durumlarda erimiş metal sıçramalarına, kıvılcım ve ışınlara karşı da koruma sağlayacak modeller geliştirilmiştir. Çıkartılan hem göz hem de yüz donanımları numune iken testler ile yetkinlikleri ölçülür. Numuneler çeşitli testler kapsamında;

• * Optik Sınıf
• * Küresel ışık kırma gücü
• * Astigmatik Işık Kırma Gücü
• * Ultraviyole (UV)
• * İnfrared (IR)
• * İyi renk ayrımlı (UV)
• * IR özelliksiz güneş ışığı filtresi
• * IR özellikli güneş ışığı filtresi
• * Kısa devre elektrik arkı
• * Ergimiş metaller ve sıcak katılar
• * Gaz ve küçük toz parçacıkları
• * Büyük toz parçacıkları
• * Sıvılar (damlacıklar ya da sıçramalar)
• * Minimum sağlamlık
• * Artırılmış sağlamlık (S)
• * Düşük enerjili darbe (F)
• * Orta enerjili darbe (B)
• * Yüksek enerjili darbe (A)
• * Küçük parçacıkların oluşturduğu yüzey hasarına direnç (K)
• * Okülerlerin buğulanma direnci (N) gibi konularında ayrı ayrı test edilir. Parantez içerisinde belirtilen harfler işaretlemede test edildiği hususlara dair birer belirteçtir.