İş Önlükleri
İş önlükleri iş elbisesi üzerine giyilen önemli bir üründür. Önlüğün yapılış maksadı tehlikelerden korumak, kurumsal imajı güçlendirmek veya iş elbiselerinizin kirlenmesini önlemek olabilir. Önlüğün türüne göre bu sebeplerden en az biri bazen de bir kaçı karşılanır. Tür seçimi esasında sektöre göre belirlenir. Yani her sektör kendi içinde kullanılacak belli bir türe ev sahipliği yapar. Cafe çalışanlarından doktorlara değin çok geniş bir yayılım gösterir. Her bir sektör kendi şartları çerçevesinde çoğu zaman koruyucu maksatla bu önlükleri kullanır. Korunmak istenen risk de elbette ki sektöre göre farklılık göstermektedir. Örneğin bir kaynakçı seçtiği önlükte termal risklere karşı korunmak isteyecektir. Buna karşın bir cafe çalışanı iş yerinin kurumsal imajını güçlendirmek ve daha temiz, tertipli gözükmek için önlük kullanacaktır. Gördüğünüz gibi iş önlük ihtiyacını anlayabilmek için geniş bir perspektiften bakmak gereklidir. Zira öğretmen, manav, tornacı, doktor ya da temizlikçi demeden neredeyse toplumdaki her çalışan önlük ihtiyacı duymaktadır. Bu ürünlerin kullanımı o kadar eskiye dayanmaktadır ki çoğu meslek yapılan işin adeta birer simgesi haline gelmiştir. Doktor dendiğinde beyaz renkte, tamirci dendiğinde mavi renkte bir önlüğün akla düşmesi de bundandır. Bu ürünler sektördeki risklere göre farklı farklı malzemelerden bir araya getirilmektedir. Deri, PVC, alpaka, polyester ve kot gibi birbiri ile ilintili ve ilintisiz pek çok çeşitte materyal kullanılmaktadır. Bunun sebebi, metnimizin başında da belirttiğimiz şeydir. Yani, önlük yapımında kullanılan malzemeler, o sektöre göre özel olarak seçilir. Misal olarak bir iş önlüğü bulaşıkçı gibi su ile doğrudan ilintili bir sektörde su itici olmalıdır. Dolayısı ile yapıldığı malzeme pamuk ya da alpaka gibi emici olamaz. PVC ya da polyester gibi naylon alt yapılı özel bir malzemeye ihtiyaç duyar. Örneği sürdürelim. Bir kaynakçı kıvılcım parçalarına ve temas ile yüksek ısıya maruz kalacaktır. Böyle bir durumda PVC ya da polyester, ortamdaki riski arttıracaktır. Çünkü plastik benzeri yapısı ile PVC ve polyester ısı direnci düşük bir malzemedir. Böyle bir iş kolu için seçilecek en uygun materyaller kot ya da süet deri gibi aleve dayanıklı ve ısı yalıtımı güçlü olmalıdır. Tıpkı ürün ham maddesi seçimi gibi işçi önlüğü modelinde de sektörel farklılıklar söz konusudur. Misal olarak bir mutfak çalışanı tezgâhtan gelecek sıvı ve katı maddelere karşı korunma ister. Fakat bununla birlikte uzun kollu bir model onu rahatsız eder. Çünkü kollarından uzanan kıyafetlerin tezgâhtaki sıvı ve katı maddelere değmesi olasıdır. Dolayısı ile bilekleri sıvanmış halde çalışma göstermek isteyecektir. Fakat bu kolun eklem yerlerinden kasılmasına neden olacaktır. Kollarını özgürce oynatamadığı için önlük kullanım amacını aşacak ve işlevi bir zulüm haline gelecektir. İşte tüm bunları düşünen iş giyim üreticileri askılı mutfak modellerini geliştirmiştir. Görüldüğü gibi doğru önlük seçimi çetrefilli yollardan geçer. Bu tarz bir ürün edinmede önce muhakkak bir bilene danışmalı, satıcı firmadan işçi önlükleri özellikleri ile ilgili detaylı bilgi alınmalıdır. Önlüğün yapıldığı kumaşın içeriğinden cepli olmasına değin her bir noktaya dikkat ile yaklaşılmalıdır. Modellerde yalnızca sektöre göre özelleşme yoktur. Bilhassa kadın çalışanlar için üretilen önlüklerde modeller, amaçtan bağımsız şekilde şekillenmiştir. Bu ürünlerde desenli kumaşlar, biyeler ve robalar sıklıkla görülmektedir. Kumaş desenleri çoğunlukla karelidir. Kare ebatları küçük olan desenli modellerde ürün pötikareli / piti kareli sıfatını almaktadır. Biyeli modellerin üzerinde şeritler mevcuttur. Desenli kumaşı ayırma ve görünüme şıklık katma amacı ile tasarıma eklenir. Robalı modeller ise göğüs ve omuz arasında kalan boşluğa eklenen ekstra kumaş parçasıdır. Bazı modeller hem robalı hem de biyelidir. Bu modellerde robanın dikiş yerleri, biyeler ile daha estetik hale getirilir.
Toptan önlük bireysel alışverişten çok firma tarafından yapılan alışverişlerde gerçekleşir. Bünyesinde pek çok işçi barındıran büyük firmalar, bu satın alma yolunu tercih eder. İş güvenliği kapsamında firmanın işçilere toptan satın alma ile tahsis ettiği ürünler, firma çalışanlarında aidiyet duygusunu da pekiştirir. Fabrika gibi üretim yerlerinin tercih ettiği bu satın alma biçimi, işverene pek çok açıdan fayda sağlar. Güvenlik, çalışan aidiyeti ve kurumsal kimliğin pekişmesi bu faydalarından bazılarıdır. Bu faydaların yanı sıra toptan satın alma ile birlikte kurumlar kar da eder. Parça başı fiyat için indirim alan firmalar, tek tek satın almaya oranla önlükleri daha ucuza mal eder. Sürümden kazanmak adına kar oranını minimumda tutan üretici firma da, iş önlüğü toptan satın alan firma da kar elde eder. Öyle ki firmalar yedekleri ile birlikte total ürün fiyatını arttırarak daha fazla ıskonto talep edebilir.Üstelik bu tür toptan alışverişlerde ürün modeli ve kullanılacak kumaşlarda özelleştirme de yapılabilir. Örneğin modele numunede olmayan ek özellikler eklenebilir. Yahut mevcut bir özellik kaldırılabilir. Üretici seri üretim yapacağı için bu tarz tasarım değişikliklerinde müşteriyi kırmaz. Zaten eldeki ürünleri eritme ile değil; üretme ile ürün satacağından tasarımda ufak oynamalar yapmak üretici firma için sorun olmayacaktır. Fakat bunun gerçekleşebilmesi için CAN İş Güvenliği Malzemeleri & İşçi Elbiseleri gibi kendi bünyesinde üretim yapan bir iş giyim üreticisinden alışveriş yapmak gerekir. İş önlüğü satan yerler daima üretici firma olmayabilir. Bazı yerler CAN gibi üretim yapan mağazalardan kıyafet alarak bağlantıları sayesinde ürünleri satar. Firmalar için daha maliyetli olan bu satışlar, çoğu firmanın durumdan habersiz olması nedeni ile sorun teşkil etmez. Tadilat gereksinimi ya da ek talepler oluştuğunda bu tarz yerler, nihai satın almayı gerçekleştiren firma için hazin şekilde sonlanmaktadır. Tadilat, çok sayıda işçinin çalıştığı firmalarda kaçınılmaz olacaktır. Dolayısı ile hem maliyeti düşürmek, hem de çeşitli talepler için sorunsuz geri dönüşler almak için firmalar; ihtiyatlı davranmalıdır. Anlaştıkları firmanın üretici olmasına dikkat etmelidir. Ayrıca satın aldığı elbiselerdeki kumaş içeriklerini belgeli bir şekilde üreticiden talep etmelidir.
İş önlük modelleri çeşit skalasının en geniş olduğu iş giyim ürünüdür. Çeşitler şu şekilde ayrılır:
- * Cinsiyet Ayrımı (Kadın – Erkek)
- * Meslek Ayrımı (Doktor, İşçi, Kaynakçı)
- * Kullanılan Malzeme (Deri, PVC, Polyester Kumaş, Pamuk, Alpaka)
- * Ürün Ebadı ve Formu (Yarım, Tam, Gömlek, Boyundan bağlamalı / askılı)
- * Yaka Formu (Hâkim Yaka, Sivri / Gömlek Yaka)
- * Açma Kapama Sistemi (Çıtçıtlı, düğmeli, açık)
- * Desen (Piti kare, Düz, Robalı)
- * Mevsim (Yazlık, Kışlık, Mevsimlik)
Yukarıda görüldüğü üzere ürünler içinde ayrım oldukça fazladır. Mesleklere göre incelendiğinde beyaz modeller çoğunlukla medikal ve araştırma çalışmalarında giyilir. Doktor, hemşire, laboratuar çalışanları, tıbbi teknisyenler iş ortamında beyaz rengi tercih etmektedir. Ayrıca öğretmenler tarafından da en çok beyaz önlük giyilmektedir.
İs önlüğü konusunda, işçi grubu bilhassa erkeklerde düz mavi rengi tercih eder. Bu alanda gösterge çizelgesi geniştir. Zira oto tamircilerinden, üretim gerçekleştiren işçilere ve hatta bakkal ve manav gibi esnaflara kadar geniş bir kesim çalışma sırasında mavi renk giyer. Burada maviden kasıt koyu mavidir. Lacivert olarak da bilinen bu renkte açık mavi nadiren görülür. Kimi işçiler lacivert yerine saks mavisi de tercih etmektedir. Ürünler arasında kazan farkı adı verilen birkaç ton sapma olabilir. Her parti için farklı boya miktarı eser miktarda değişkendir. Ürünün boyama kazanında kalış süresi, kazandaki suyun miktarı, ürünü kazan içinde bekletme miktarı ve kullanılan boyanın markası bu tür farklılıklara neden olabilmektedir. Yani aynı üretici elinden farklı zamanlarda çıkan renkli ürünlerde eser miktarda ton farkı gözlemlenmesi normal ve kaçınılmaz bir durumdur.
İş güvenliği önlüğü ebat ve form açısından farklılık gösterebilir. Kimi modeller yalnızca belden itibaren dizlere kadar örterken, kimi modellerde bu kısma göğüs de dâhil edilir. Boyundan bağlamalı ya da boyundan askılı şekilde ifade edilirler. Ayrıca bu ürünlere mutfak tipi de denmektedir. Askı kalınlıkları tasarıma göre değişir. Askıların kalın olması dayanıklılık açısından pozitif bir detaydır. Fakat mutfak tipi modellerde bağlama işlemini zorlaştırabilir. Bu nedenle kalın askılı modellerde her iki tarafı dikişli sabit kayış olması kullanıcı avantajınadır.
Bir diğer model ise gömlek tipi olanlardır. Sanayi alanında sıklıkla tercih edilir. Uzun kolludur ve önden düğmelidir. Kimi modellerde düğme yerine çıt çıt kullanıldığı da gözlemlenmektedir.
İş güvenliği önlükleri mesleğe göre de özelleşir. Örneğin bir bulaşıkçı önlüğü su emmez özellik göstermelidir. PVC kullanılarak meydana getirilen bu ürünler yağ bulaşma ihtimaline de engel olur. Geçirgen olmaması nedeni ile ıslak çalışma gerektiren durumlarda koruyucudur. Boyundan bağlamalı yani askılı formdadır. Farklı renklerde ya da şeffaf olarak üretilebilir. PVC ateş karşısında erime özelliği gösterir. Bu nedenle kaynak gibi ateş ile çalışılan ortamlarda giyilmesi önerilmez. Benzer şekilde polyester kumaşın kullanıldığı modeller de bu tür çalışmalara uygun değildir. Bu önlükler kuru ve pis ya da ıslak ortamlarda avantaj sağlar. Ortam ısısı oda sıcaklığında olmalıdır. Ürünler doğrudan aleve tutulmamalıdır. Bu tür durumlar için farklı bir iş güvenliği önlüğü önerilmektedir. Kaynakçı önlüğü olarak da anılan bu ürünler deri ya da kot kullanılarak üretilir. Yarma deri, cilt deri ya da kot ile meydana getirilen bu ürünler aleve ya da sıçrayan erimiş metale karşı dayanım gösterir. Isı karşısında bütünlüğünü muhafaza ederek kullanıcısını korur. Bu ürünler de boyundan bağlamalı askılı olmaktadır. Cam imalatı, kaynak çalışmaları, yüksek dereceli fırınlar gibi ateş ile birebir temas riski taşıyan durumlarda kullanılırlar. Bu alanda en güvenli ürünler deri olanlardır. Kot da ateşe dayanıklıdır. Fakat deri bu konuda kottan daha başarılıdır. Fiyatları karşılaştırıldığında da kot önlüklerin daha ucuz olduğu gözlemlenmiştir. Gerçek derinin işlem görmesi ve bu sürecin zorlu olması fiyatları etkilemektedir.
İş güvenlik önlüğü için yaka da belirleyicidir. Çoğunlukla düz beyaz modellerde böylesine bir ayrım söz konusudur. Sivri yaka ile hâkim yaka seçenekleri arasında hâkim yaka daha popülerdir. Önlük formu ile ilgili bir başka unsur da desendir. Tıbbi alanda düz yani desensiz modeller tercih edilir. Buna karşılık temizlik, otelcilik, terapi gibi çalışmalar sırasında renkli ve desenli modeller yaygındır. Ağırlıklı olarak temizlik işçileri bayanda piti kareli veya robalı modelleri tercih eder. Otelcilik çalışanları ise pembe düz rengi ağırlıklı olarak kullanmaktadır.
Ürünlerde kumaş etkili bir detaydır. Ürünün meydana getirildiği kumaş, kullanıcıyı rahat hissettirmelidir. Kumaşın içeriği konfor sağlamada belirleyicidir. Zira kumaşta kullanılan ipliklerin esnek olup olmamasından tutun da doku sıklığına kadar pek çok unsur etkilidir.İş güvenlik önlükleri için en ideal kumaş alpakadır. Alpaka kumaş içeriğinde %94 oranında pamuk bulundurur. Bu da ürünün hava aldıran, anti alerjenik ve esnek bir yapı kazanmasına yol açar. Gömlek tipi önlüklerde en çok tercih edilen kumaş alpakadır. Yazın serin, kışın ise sıcak kalmanıza yardımcı olur. Fakat mevsimlere göre de önlük seçimi yapabilir. Yazın daha ince, kışın ise daha kalın alpaka kumaş tercih etmek ısı kontrolü sağlamada fayda doğuracaktır. Buna karşın tercih ağırlıklı olarak mevsimliklerden yana olmaktadır. Kişiler bu tür koruyucu giyim ürünlerini ısıdan ziyade kirlenmemek adına satın almaktadır. Toprak, yağ, toz, mikroorganizmalar ve sıvı ile temas bu ürünü kullanma ile engellenmeye çalışır. Kimyasal maddeler ile çalışma gösterilen durumlarda (deterjan gibi) PVC modellerin kullanımı önerilmektedir. Fakat alpaka pamuklu modeller de deterjanlar konusunda koruma sağlayacaktır.
İs guvenlik onlugu çalışma sırasında ihtiyaç duyulan popüler iş elbiseleri içinde yer alır. İş kıyafeti üzerine giyilen bir tekstik ürünü olan önlük, farklı beden ölçüleri ve formlara sahip olabilir. Amacına göre kullanılan materyal ve formlar bu üründe değişkenlik gösterir. Örneğin ıslak çalışma ortamlarında (mermer kesimi vb.) PVC materyal kullanılarak su geçirmez kılınabilen tasarımlar ön plana çıkar. Benzer bir şekilde temizlik ve gıda sektörleri gibi kolay temizlenme özelliğine sahip alpaka kumaş kullanılır ve kullanımındaki ana amaç iş elbisesi nin kirlenmesini engellemektir. Ayrıca bu ürünlerin kullanımında ürünün daha kurumsal bir imaj çizmesi ve iş yerindeki görev dağılımının ilk bakışta belli olması da yer almaktadır.
İs onlugu farklı desenlerde üretilebilen ürünler özellikle bayan modellerinde çeşitlilik gösterir. Tek renk mavi, lacivert, sax mavisi, pembe ve beyaz renkler en çok tercih edilen modeller arasındadır. Bu renkler hem kadın hem de erkek çalışanlar için üretilen modellerde kullanılabilir. Ayrıca robalı ve pitikareli modeller de başta bayan modelleri olmak üzere tüm ürünlerde kaşımıza çıkabilecek desenlerden biridir.
Bu ürünler kimi meslek gruplarına atfedilmiş modellere de sahiptir. Öğretmen, doktor ve kaynakçı gibi çeşitlendirilebilen bu modeller artık ürünün rengi ve tasarımı dışında direkt meslek ismi ile anılmasına neden olmuştur. Bunlardan akla gelen ilk model hiç şüphesiz ki kaynak çalışmalarında kullanılan modeldir.
Alpaka önlük (kaynak modelleri hariç) çoğunlukla pamuk alt yapılı olan alpaka kumaştan meydana gelir. Alpaka kumaş ısı yalıtımı sağladığı bilinen ve kolay temizlenebilen bir kumaş türüdür. Hem yazlık hem de kışlık kullanımda beden sıcaklığını sabit tutan kumaş, ütü istememesi ve dayanıklı olması bakımından öğretmen ve doktor modelleri başta olmak üzere tüm modellerde kullanılır.
Kimi modeller düğmeli, kimi modeller cepli, kimi modeller ise çıt çıtlı olarak tasarlanır. Benzer şekilde yaka tasarımları da farklılık gösterebilir. Hakim yaka ve sivri yaka olarak da tabir edilen gömlek yaka bu ürünlerde karşımıza çıkar. Ürünün kullanılacağı sektör ve kullanacak kişinin cinsiyeti yaka seçimlerinde belirleyici bir rol üstlenir.
Erkek İş Önlüğü
Erkek iş önlüğü çalışan beyefendiler için üretilen ürünlerdir. Bu ürünleri kadın kullanıcıların giymesi uygun değildir. Zira ürün kalıpları erkek vücut hatlarına göre çıkartılmıştır. Kadın ve erkek anatomisi arasında ciddi farklar olduğu için bu tür bir kullanım söz konusu olmaz. Erkekler için üretilen modellerde omuz yapısı daha geniş, beli düz kesim modeller mevcuttur. Dolayısı ile erkek S beden dahi, bir kadın üzerinde beklenen şıklığı yaratmayacaktır. Kollarından ve omuz kısmından önlüğün potluk yapması muhtemel olacaktır.
İş önlük erkek gömlek, yarım ya da mutfak tipi olabilir. Onarım çalışmaları ve imalat çalışmaları sırasında çoğunlukla gömlek tipi olanlar kullanılır. Bu tipteki ürünler robalı ya da düz renktir. Düz renkte en çok tercih edilen renkler; lacivert ve gridir. Genellikle iki standart cebi vardır. Kalp hizasında ek cep bulunabilir. Pamuklu kumaşlardan elde edilir ve önü çoğu zaman düğmelidir. Yaka tercihi sivridir.
Yarım model çaycı önlüğü olarak da bilinmektedir. Belden arka kısımda düğümlenerek kişiye sabitlenir. Çoğunlukla sıvı geçirmez kumaştan oluşur. Kenarları pileli ek kumaş ile bezenebilir fakat pek tercih edilmez. Bağlama kuşağı incedir. Bu, fiyonk atma gibi düğüm çeşitlerinde kolaylık sağlar. Tezgâha dayanma gibi işlerde kişiyi kuru tutması bakımından tercih edilir.
Erkek iş önlükiçin bir diğer form da mutfak tipidir. Cafe tipi de denilen bu ürünler cafe çalışanları gibi kişilerce kullanır. Boyundan ve belden bağlama askıları bulunur. Su geçirmez kumaştan elde edilir. Kimileri PVC olabilir. Yanma direnci zayıftır. Bu sebeple ihtiyatlı davranılmalıdır. Ürünler cepli ya da cepsiz olabilir. Kimilerinin cepleri önde tek parçadır. Bu, hesap defteri ve para konulması için uygun ortam oluşturur. Fermuar ile cep kilitlenerek, malzemelerin düşmesi engellenir. Bu ürünler yalnızca kafelerde kullanılmaz. Kot ve hayvan derisinden elde edilen modeller kaynakçılar tarafından da kullanılabilir. Ayrıca su ve deniz ürünleri satan kimseler de ıslanmaya karşı bu tür ürünleri tercih etmektedir.
Erkekler için üretilen önlükler ağırlıklı olarak; oto tamircileri, manavlar, elektrikçiler ve kaynakçılardan oluşmaktadır. Tesisatçılar ve cafe çalışanları içinde üretilen ürünlerde de geniş bir erkek kitle mevcuttur. İş önlüğü erkek modellerinde mavi renk seçimi ağırlıktadır. Saks mavisi, lacivert ve açık mavi en popüler modellerdendir. Bu ürünlerde de robalı tasarımlar mevcuttur. Roba kısımları turuncu ya da sarı gibi dikkat uyandıran renklerden oluşmaktadır. Bunun nedeni fark edilebilirliği sağlamanın yanı sıra renk uyumudur da. Kimi modeller deri takviyeli olabilmektedir. Bunlar gömlek modeli önlükler için dirseklerde; askılı mutfak tipi modeller için ise orta kısımdadır. Amaç aşınmayı ve oluşabilecek risklerin sonuçlarını önlemek amacı ile tasarıma dâhil edilmektedir. Şayet kuru alanlarda çalışma gösteren bir erkek işçi önlük alacaksa önlüğü doğal altyapılı kumaşlardan seçmektedir. Çalışma sırasında harcadığı gayret nedeni ile vücuttan toksin atılımının fazla olması, doğal kumaş seçiminde etkili olmaktadır.
İşçi önlüğü erkek modellerinde cep önemli bir teferruattır. Hem mutfak tipi askılı hem de gömlek tipi modellerde cep yaygındır. Bilhassa askılı olanlarda engin cepli tasarımlar çoğunluktadır. Bunun nedeni önlüğün enli tasarımı ile türlü aygıtları içine alabilmesi amaçlanmıştır. Bazı kadın modellerinde de bulunabilen bu engin cepli modeller onarım çalışmaları için birebirdir.
Mavi yakalı erkeklerin ağırlıklı olarak kullandığı önlükler kirlenme karşında rezistans gösterir. Zira kazanç sağlamak adına emeklerini koyan işçiler iş gereği pek çok inatçı leke ile muhatap olmaktadır. Kirli motorlara, paslı borulara, toprak ve toza maruz kalma mevzu bahis olmaktadır. Bu durumda iş kıyafetini temiz muhafaza etmek için de giyilen önlüğün kirlenmesi kaçınılmazdır. Dolayısıyla erkek işçi önlüğü sık yıkamaya maruz kalabilmektedir. Bu anlamda ürünlerin dayanıklı olması beklenir. Suya, kimyasal deterjanlara ve aşınmaya yıkamanın doğası çerçevesinde mukavemet göstermesi gerekir. Bu sebeple kaliteli alpaka harman ve polyester gibi (kirlenme ve tehlike riskine göre) kumaş çeşitleri ile imal edilir. Ayrıca dikiş ipliklerinin dayanıklılık gösterecek dolgunlukta ve dikişin (mümkünse çift olmak üzere) kusursuz olması gerekmektedir. Zira düşük kaliteli dikiş iplikleri hele de ince pamuk ipliği ile yapılıyorsa kopma gösterebilir. Tercihen akrilik iplik kullanılmalıdır. Zaten dikişlerin ten ile temas etmiyor olması, dikiş ipliğinde sentetik kullanımının önünde herhangi bir olumsuzluk teşkil etmemektedir. Aksine mukavemet sağladığı için oldukça hayli avantaj sağlamaktadır.
Bayan İş Önlüğü
Bayan iş önlüğü anatomik özellikleri vurgulayan çoğu zaman pensli modellerden meydana gelmektedir. Göğüs altı ve bel kısımlarından oyuntu bırakacak şekilde olan bu pensler, kullanıcının daha zayıf ve zarif gözükmesine de neden olmaktadır. Bununla birlikte bayan modellerde de tercih edilebilir olması nedeni ile bol kesimler bulunmaktadır. Herhangi daralan bir kısım bulundurmayan bu kesimler ürün çeşitliliğini arttırmaktadır. Daha önce de belirttiğimiz gibi modeller içinde desenli ve düz kumaşlar kullanılmaktadır. Desenli modellerin pek çoğu enine ve boyuna çizgilerle oluşmaktadır. Roba ve biyelerle zenginleşen modeller de oldukça revaçtadır. Modeller genellikle; pembe, bordo, açık mavi, beyaz ve mor – lila renklerden meydana gelir. Robalı modellerde cep kısımları, manşetler ve yakalar farklı renkte kumaşlar ile çeşitlendirilir. Bu renkler tamamen zıt veya aynı rengin farklı tonları olabilir. İş önlüğü bayan dizaynlarında desenli kumaşlara düz kumaş roba ve biyeler yapılması da yaygındır. Bayanlar için üretilen önlüklerde detaylar daha belirgin olabilmektedir. Daha şık olması adına dizayna eklenen detaylar, hem askılı hem de gömlek tipi modellerde karşımıza çıkabilir. Bu kategorinin ürünleri farklı meslek gruplarınca tercih edilmektedir. Atölye çalışanları, temizlikçi, otel çalışanları, bulaşıkçı ve cafe çalışanları yoğun satış alan çalışma kollarıdır. Ayrıca öğretmen ve doktor gibi kadın çalışanlar da beyaz düz modelleri tercih etmektedir. Bayanlar için tasarlanan modeller için yaka tasarımları da erkeklere nazaran daha çeşitlidir. Bebe yaka, gömlek yaka ve hakim yaka gibi seçenekler bulunmaktadır. Gömlek tipi ürünlerin kapama sistemleri düğme ya çıtçıt ağırlıklıdır.
İşçi önlüğü bayan tasarımlarında cep yaygın bulunur. Daha teferruatlı tasar çizimler mevzu bahistir.Örnek olarak cepler hafif eğimli ya da tamamen düz olabilir. Ceplerde düğme ya da ekstra kumaş parçaları ile yapılan berkitme bulunabilir. Cepler standart modellerde iki tanedir. Kimi modellerde ise sağ ya da sol göğüs düzlüğünde olabilir. Ayrıca önlük altına aynı kumaştan pantolon – eşofman takım bulunduran modeller de bulunur. Bu tasarılardaki önlükler önden düğmelidir. Düğmeler – çıtçıtlar vücudun ön kısmını ortalayacak şekilde yerleştirilmiştir. Önlük ise diz kapağı altında ya da doğrudan diz kapağı hizasında sonlanmaktadır. Gömlek tipi olanlar ise çoğunlukla baldır hizasında ya da kalça bitiminde sonlanmaktadır.
Bayan işçi önlüğü çoğunlukla pamuklu harman kumaştan meydana gelir. Alpaka kumaş ile meydana getirilen modeller kaliteli zevahire sahiptir. Pamuk ağırlıklı olan alpaka, doğal ipliklerin yoğun olduğu bir kumaştır. Dayanıklılık, esneklik ve kire karşı güçlendirmek adına harmana eser miktarda viskon ya da polyester kumaş da eklenmektedir. Viskon kumaş da doğal liflerden meydana gelir. Kavak ağacının kabuklarının eğrilmesi ile elde edilen kumaş, selüloz alt yapılıdır. Pamuklu kumaşa nazir olan viskon, konforlu yapısı ile önlüklerin genel niteliklerini destekler. Kat görevlisi, hastane personeli, otel görevlisi gibi kadın çalışanlar tarafından tercih edilen modeller yazlık ve kışlık olarak da ayrılmaktadır. Bu ayrım ürünlerde kullanılan kumaş dolgunluğuna ve kadın iş önlüğü şekline göre değişir. Kışlık modellerdeki kumaş dolgunluğu yoğundur. Maksat, kadın çalışanın üşümesini engellemektir. Ayrıca uzun kolları ile bu ürünlerin kışlık olduğu da belirgindir. Yazlık modeller ise yarım koldur. Omuza bağlanan kol kısmını yarılayan bitime sahiptir. Ayrıca kumaş dolgunluğu da seyrektir. Hava geçişini daha faal kılmak için kumaş yükü hafif tutulmuştur.
iş önlük bayan kadın kullanıcılar için tasarlanır. S, M ve L bedenleri gibi ölçüler kadın anatomisine uygun olarak hazırlanır. Yani erkek için tasarlanan ürünün beden ölçüsü ile kadın için hazırlanan bir değildir. Ayrıca bu ürünlerin dikim ve kesim süreçleri de farklılık gösterir. Pek çok kadın modeli dar kesimdir. Kıvrım ve hatları ortaya çıkaran dikişler ile sabitlenirler. Formları, bele oturur. Bele oturan dikişli modelleri kullanmak istemeyen hanımlar, düz kesim tercih de edebilir. Yani bayan modelleri yalnızca dar ve bele oturan şekilde üretilmez. Bu iki dikim tarzında popülerlik dar kesimdedir. Çoğunlukla yaşı genç kadınlar bu kesim tarzını tercih ederken yaşı ileri hanımlar düz kesim modelleri tercih etmektedir.
Bayan iş önlük için tercih edilen ürünler (şayet sağlık çalışanı ya da öğretmen değil ise) renklidir. Farklı renklerin bir arada kullanıldığı robalı modeller popülerdir. Ayrıca retro bir görüntüye sahip piti kareli tasarımlar da sıklıkla satın alınmaktadır. Cep detayları sağ ve solda bulunur. Kimi modellerin göğüs hizasında ebadı küçük ek bir cep daha bulunur. Modeller astarsızdır. Çıtçıt kapama en çok tercih edilen kapama sistemidir. Boyları hemen hemen diz altı bacak kısmını yarılar. Bazı modellerde boy, baldırlarda sonlanmaktadır. Yazlık modellerde kısa kol bulunur. Yaz günleri terlemeden korunmak isteyen hanımlar, kısa kollu tercih etmektedir. Düz renklerde en çok tercih edilenler; pembe, beyaz, açık mavi ve bordodur.
Her sağlık çalışanı beyaz renge sahip bir önlük giymez. Bu tür önlükler yalnızca doktor ve doktor olmak üzere olan tıp öğrencileri tarafından giyilir. Bunun sebebi hastane ortamında oluşacak muhtemel bir karışıklığı önlemektir. Dolayısıyla erkek ya da kadın doktor önlüğü giymeye izni olamayan diğer sağlık çalışanları farklı renklerde tercihlerini kullanmaktadır. Bu renkler yatıştırıcı etkisi bakımından soft ve açık renklerdir. Tozpembe ve bebe mavi gibi renkler giyilir. Ameliyathanede çalışan kişiler ise yeşil takımlar giymektedir. Hastane ortamında çalışan temizlik elemanları ağırlıklı olarak mavi ve beyaz renklerinden oluşan kimi zaman minik kareli önlükler giymektedir. Unvana gören tanımlanan bu farklı renkler, hastane içinde doktor ve diğer elemanların tertipli görünmesine olanak sağlar. Hastaların endişe içinde olduğu bu sağlık merkezleri için kimin kim olduğunu bilmek yatıştırıcı etki göstermektedir. Hastaların panik hissetmesini engelleyerek panik duygusunun yerine güvende olma hissi aşılamaktadır.
Erkek doktor önlüğü de tıpkı diğer cinsiyette olduğu gibi düz beyazdır. Zaman zaman eğitim sektöründe olduğu gibi bunlarda da hastane logosu ve ad bilgisi bulunabilir. Bu bilgilendirme amacı taşır. Ayrıca hastanenin tanınabilir olması ve hastalar arasında güven duygusu oluşturabilmesi için yapılmaktadır. İlgili basımlar nakış ya da transfer gibi yöntemler ile göğüs cebi yahut kalp hizasında ürün yüzeyine işlenebilmektedir. Cinsiyet farkı göz edilmeksizin beyaz renkli ilgili mamul, yalnızca muayene gerçekleştiren doktorlar tarafından giyilir. Cerrahi bölümü bu tür bir önlük giymez. Cerrahi kısmı için tanımlanan renk daha çok koyu ve belirgin bir yeşildir. Kimi zaman bu ürünler aynı alpaka kumaştan pantolona da sahiptir. Beli lastikli olan bu pantolon, doktor takımı olarak da anılmaktadır. Üst kısmı takım halinde iken gömlek / ceket yalnız başınayken önlük olarak giyilebilir.
Öğretmen Önlükleri
Öğretmen önlükleri tek renk ürünlerdir. Beyaz ve beyazın tonlarındadırlar. Çoğunlukla süt beyaz renginde olan tonlar revaçtadır. Öğretmen giyimi için uygun görülen dizayn üzerinde herhangi bir pek işleme görülmez. En fazla okul logosu ve / veya öğretmenin ismi, varsa göğüs cebi üzerine yoksa göğüs hizasına tek olmak kaydıyla işlenebilir. Alelhusus olarak özel okul ve kolejlerde faal görev üstlenen öğretmenler bu tür işlemeli önlükleri tercih etmektedir.
Ürünlerde yakalar çeşitlidir. Hem kadın hem de erkek kullanıcılar için bulunan bu beyaz renk gömlek tipi önlükler için favori yaka tipi sivri yakadır. Bilhassa erkek giyim için üretilenlerde sivri yaka tercihi %90 oranlarındadır. %10’luk bir kesim V yaka şeklinde uzanan öğretmen önlüğü modelleri tercih etmektedir. V yaka boğaz kısmı açıkta rahat eden kişilerce tercih edilir. Kadınlarda ise hakim yaka revaçtadır. Hakim yaka, hafifçe boğaza doğru uzanan dik bir yakadır. Konforlu kullanım sunan bu yaka, narin bir görünüm sunar. Ayrıca V yaka da kadın öğretmen kesimi tarafından tercih edilen ikincil modeldir. Bununla birlikte sivri yakalar da erkeklerde olduğu gibi kadın öğretmenler tarafından tercih edilebilmektedir.
Bayan öğretmen ile erkek öğretmen için tasarlanan önlüklerde kesim ve beden ölçüsü farklılıkları bulunmaktadır. Tıpkı işçi kullanımı için tasarlanan kadın – erkek önlüklerinde olduğu gibi öğretmen modellerinde de form farklılıkları vardır. Kadınlarda bele oturan, dar kesim modeller revaçta iken erkeklerde herhangi bir dar kısım bulunmamaktadır. Bayan öğretmen önlüğü ve erkek için olanlarda aynı bedenler farklı ölçülerdedir. Small, medium, large, extra lagre ve extra extra large bedenlerinde üretilen kadın ve erkek beden ölçüleri cinsiyete göre farklıdır. Yani bayan için S beden ölçüleri erkek için S beden ölçülerinden daima daha kısa santimetreler ile meydana getirilir. Bu anlamda birbirleri yerine kullanılamazlar. Bu kural, penssiz düz kesim önlüklerde de geçerli bir kuraldır. Yani kadın ve erkek kullanıcı arasındaki form farkı yalnızca bele oturan kesim ile ayrılmaz. Omuz, sırt, kol ve göğüs genişliği de formlarda belirleyicidir. Hem erkek hem de kadın için olan tasarımların bel oyuntusunda 15 ile 25 cm arasında değişen (bedene göre) ek kemer bulunabilir. Kemer ile kast edilen ek kumaş parçasıdır. Kemer diye adlandırılmasının sebebi, yarım kuşak görüntüsü çizmesinden ileri gelmektedir. Erkek öğretmen önlüğü cepsiz,göğüs hizasında tek cepli ya da üç cepli olarak tasarlanabilir. Kadınlar için tasarlanan modellerde de aynı sayıda cep bulunabilir. Ayrıca her iki cinsiyet için de önlük uzunlukları değişkendir. Üst gövde bitiminde sonlanan, baldır başlangıcında sonlanan ve diz kapağı hizasında – altında – üstünde sonlanan modeller mevcuttur. Maksimum koruma isteyen öğretmenler uzunluğu fazla olanlardan tercih etmelidir. Zaten bu çeşitler içinde de en çok talep görenler uzunluğu fazla olanlardır. Zira bilgi neferi olan okullar, faaliyetlerin çeşitli olması sebebi ile çok sayıda kirletici bulunduran yerlerdir. Kuru, sulu, pastel, guaj ya da akrilik boyalardan tutun da renkli tebeşir tozlarına değin pek çok leke yapıcı madde öğretmenin çalışması sırasında öğretmene bulaşabilir.
Mavi İş Önlüğü
Mavi iş önlüğü saks mavi, lacivert ya da açık mavi tonlarında olabilir. Tamiratçı, manav ve elektrikçi gibi çalışanlar çoğunlukla koyu mavi tonlarını tercih etmektedir. Saks mavi ya da lacivert koyu renklerdendir. Bebe mavisi olarak da geçen açık mavi ise erkek sağlık çalışanları ve hasta bakıcılar tarafından sıklıkla giyilir. Ayrıca erkek otel çalışanları ve temizlik elemanları da açık mavi tonlarında önlük tercih eden iş kollarındandır. Geçmişten günümüze mavi rengin erkeklerle özdeşleştirilmesi, iş hayatında giyilecek yardımcı kıyafetlere de sirayet etmiştir. Buna karşın bayan giyim için de tasarlanan modellerde mavi rengi sıklıkla karşımıza çıkmaktadır. Bayan işçiler için tasarlanan mavi modeller düz renk ise açık mavi, desenli ise piti kareli modellerden oluşmaktadır. Pötikare diye de bilinen bu desen minik karelerin bir araya gelmesi ile oluşur. Karelerin içi boştur ve çoğunlukla beyaz renktedir. İş önlüğü mavi renge sahip ise illa pötikareli olacak diye bir kaide yoktur. Kimi modeller bordo ya da beyaz gibi renklerle robalı olarak da karşımıza çıkar. Çoğunlukla temizlik sekötürü çalışanları gibi hizmet elemanları tarafından tercih edilirler. Bununla birlikte bakkal gibi küçük ölçekli işletmelerde de tercih edilir. Fakat bu konuda bir yaptırım söz konusu değildir. Yani, çalışan sektörüne bakmaksızın uygun gördüğü renk, kesim ya da desende ürün tercihi yapabilir. Yalnızca büyük ölçekli işletmeler, tek tip görüntü oluşturabilmek adına çalışanlarından belli ürünlerin kullanımını talep edebilir. Giysi yönetmeliği kapsamında çalışanlara belirlenen renk ve desende önlük giymeleri tembihlenir. Bu tür durumlarda önlük üzerinde marka ambleminin işleme / baskı halinde bulunması yaygın görülür. Logo baskılı olarak da bilinen bu modelleri işçiye, işveren temin eder.
Lacivert iş önlüğü daha koyu renkte mavi pigmentlerle boyanmış ürünlerdir. Bu modeller çoğunlukla uzundur. Kalçayı kapatacak şekilde tasarlanmışlardır. Genellikle minimum 2 cebi olan bu modellerin bazıları cepsiz de olabilir. Standart olarak biri bağırda olmak üzere üç ceplidir. Sine adı verilen vücut bölümünde bulunan bu cep, diğerlerine oranla daha dar formdadır. Kalem ve ufak not defteri gibi materyalleri cep haznesine sığdırmak mümkündür. Bu modelde yaka gömlek haka olarak dikkat çeker. Yaka kısmı göğüs aşağısına kadar uzanabilir. V şeklinde bir derinliğe sahiptir. Yaka bitiminden itibaret düğme ya da çıt çıt sistem başlar. Belirli aralıklarla dizilen düğme ya da çıt çıt sistemi, ürün fiyatını etkiler. Çıt çıt şeklinde olan modellere nazaran düğmeli modeller daha ucuzdur.
Kaynakçı Önlüğü
Kaynakçı önlüğü iş güvenliği açısından kullanımı kesinlikle ihmal edilmemesi gereken bir üründür. Bu ürünler, diğer sektörde kullanılacak önlükler gibi düşük riskli işler için geliştirilmemiştir. Ürünlerin amacı kullanıcısını kirlenmekten korumak ya da sıcak tutmaktan öte; fiziksel hasar almasını önlemektir. Ciddi boyutta ve kalıcı iz bırakan yaralanmalardan korunmak için çalışma sırasında giyilmesi şarttır. Bu ürünler yalnızca belirli kumaşlardan yapıldığında kaynakçı kullanımına uygun hale gelir. Bu kumaşlar hiç şüphesiz ki ısıya, aleve ve erimiş metal temasına karşı dirençli kumaşlardır. Deri, kot, alüminize ve aramidden yapılanları makbuldür. Lehimleme gibi yanma riski barındıran çalışmalarda giyilen bu ürünler yerine pamuklu gibi kumaşlardan yapılma önlüklerle yetinilmemelidir. Aksi takdirde bedenin su toplaması ve yanması kaçınılmaz olacaktır.
Kaynak önlüğü formları farklı farklıdır. Baştan ayağa koruma gerektiren bu çalışmada önlük formu yapılan çalışmanın risk düzeyine ve kullanılan diğer ürünlerin kapsamına göre belirlenir. Başlık, dizlik, kolluk, ayakkabı, ceket ve pantolon gibi çeşitli pek çok kaynak kıyafeti vardır. Bu noktada yüksek korumalı pantolon ve ceket giyen bir kişi, önlüğü mutfak tipi alabilir. Lakin kişinin kaynak için üretilmiş üst bölge koruyucu bir giyim ürünü yoksa elbise formundaki önlüğü tercih etmelidir.
Elbise tipi olan model boyundan bileğe kadar uzanan formdadır. Arkadan bağlama kuşakları ile vücuda sabitlenir. Kolları bileğe kadar koruma sağlama amacı ile uzundur. Bazı modellerinde boynu komple koruma amacı ile tasarım boyunluklu olarak geliştirilmiştir. Deri kaynakçı önlüğü şeklinde anılırlar. Çünkü bu tip modeler çoğu zaman süet deriden oluşur. Bu modellerin sırtı kısmı açıktır. Sırtta yalnızca bağlama kayışları bulunur. Zira kaynakçının sırtına, çalışma kaynaklı herhangi bir ısının değmesi pek de olası değildir. Kimi zaman kayış yerine boyunluk ile sabitleme gerçekleşir. Lakin açılma riskine karşı kayışlı modeller daha güvenlidir. Bu modeller farklı renklerde olabilir. Hardal sarısı modeller arasında en popüler olanıdır. Bununla birlikte kahverengi, beyaz ve siyah da sık tercih edilen renklerdendir. Ürünler tamamen gerçek deri olmalıdır. Sentetik deriler ısı karşısında deforme olarak kişinin sağlığını riske atabilir. Lakin her ürün illa deri olmak mecburiyetine değildir. Alümünize kumaş ile zenginleştirilmiş kot veya aramid modeller de yaygındır.
Kaynakçı deri önlük yarma sığır derisinden meydana getirilir. Buzağı ya da keçi gibi hayvanlardan elde edilen deriler ısı karşısında sığır kadar başarılı değildir. Zira bu tür hayvanların derileri, esneklik avantajına sahip olsa da daha narindirler. Temas halinde meydana gelen noktasal ısınmayı yarma deriye nazaran daha hızlı iletirler. Burada derinin kalınlığı da etkilidir. Hayvandaki ebat arttıkça, deri de kalınlaşmaktadır. Dolayısı ile ısı transferinde geciktirme meydana getirir. Ayrıca hissedilen sıcaklığı da önemli ölçüde düşürür. Şayet kişi kaynak ceketi giyiyorsa bu tür narin hayvanlardan yapılma derileri de giyebilir. Farklı bir kıyafet ile koruma sağlandığından önlük ikincil bir ısı filtreleyici görev görür.
Kot kaynakçı önlüğü tek başına bir model ya da deriye takviye olarak da karşımıza çıkabilir. Deri ile karşılaştırıldığında lehimleme gibi daha düşük risk barındıran kaynak çalışmalarında başarılıdır. Buna karşın kot da gerek tutuşma direnciyle gerekse de ısı transferinde sağladığı yalıtımla etkileyicidir. Kot, tıpkı deri modellere takviye olabileceği gibi; deri de kot modellere takviye olabilmektedir. Bu tür takviyeler kucak gibi yanma riskinin yüksek olduğu alanlarda bulunur. Bu tip ürünler %90 oranında mutfak tipidir. Boyundan geçen bir bağı ve sağ – sol yan bitimlerde iki kuşak bulundurur. Bu tarz bir ürün giyilirken şayet yüksek risk varsa ceket ve pantolon giyimi gereklidir.
Deri iş önlüğü çalışma sırasında sıçrayan materyallerin çalışan işçiye ya da üzerine giydiği iş kıyafetleri ne zarar vermesini önlemek amacı ile tasarlanmıştır. Çoğu zaman deri ve kot materyallerinden meydana gelen bu tasarımlar çeşitli parçacık sıçramalarına karşı yüksek direnç gösterir. Çalışma sırasında hasar verebilecek katı parçacık olan cüruf ve metal katı parçalara karşı bu materyaller direnç gösterir. Benzer şekilde çalışma sırasında kıvılcım sıçraması adı verilen ateş - alev parçası sıçraması da sıklıkla görülür. Yanmaz özellik sergilediği gözlemlenen (küçük parçalar için) bu materyaller kot ve deri kumaşların dayanıklı ve sık dokulu doğası içinde alev almadankolayca söner. Bu da deri yanığı ve iş elbisesi yanığı gibi durumların önüne geçer.
Askılı Önlük
Askılı önlük çok geniş bir terimdir. Herhangi bir materyalden yapılabilir. PVC, deri, suni deri, pamuk, alpaka, polyester gibi kumaşlar de kot dahi yapım malzemesi olarak kullanılabilir. Ürüne hangi maddeye karşı koruma sağlama tanımlanmak isteniyorsa ona göre bir malzeme yapılır. Geçirgenlik direnci, fiziki dayanıklılık, risklerden koruma ve ergonomi - konfor varlığı tercih edilen özelliklerdir.
Bu tür önlükleri bedene sabitlerken çözülebilir düğümler atmak önemlidir. Bazen ense kısmında daima bel kısmında bulunan kuşaklar istendiğinde kolayca çözülebilmelidir. Tek hamlede başparmağı ve işaret parmağı ile kavladığınız kuşak çekerek açılabilirdir. Fakat çalışma sırasında açılmamalı ya da gevşememelidir. Bunun için kullanılacak en kazanımlı yöntem fiyonk bağlamalıdır. Kelebek düğüm şeklinde de lanse edilen fiyonk bağlama herhangi bir uçtan kuşağı tutup çektiğinizde, kuşakların çözülmesini sağlar. Askılı önlük modelleri için kör düğüm gibi sık düğümler işinizi zorlaştıracaktır. Bu ürünlerde ense kısmına denk gelen kuşak bazen dikilidir. Yani açıkta kuşak ucu bulunmamaktadır. Bu modeller daha kullanışlıdır. Zira üst kuşağı bağlamak bel kuşağına oranla daha zordur. Yer çekimi etkisi ile yere düşmeye meyilli kuşak siz bağlarken zorluk çıkarabilir. Bu nedenle boyundan birleştirilmiş kuşlaklar daha avantajlı gözükür. Buna karşın bu modellerin de dezavantajları olabilir. İlgili boyun bağı ayarlanabilir değilse; kullanıcının orta gövde uzunluğuna bağlı olarak önlük kısa ya da uzun olabilir. Standart ölçülerde olan bu modellerde böyle bir durum yaşanmaması adına ayarlanabilir kilit sistemleri sunulmuştur. Bu tasarım sınırlı yaygınlıktadır.
Temizlikçi Önlüğü
Temizlikçi önlüğü pembe, lila, açık mavi ve gri gibi renklerde olan ürünlerdir. Çoğunlukla bayan kullanıcıların ilgi gösterdiği bilinmektedir. Temizlik çalışanlarını büyük oranda kadınların oluşturması, bu ilgiyi akılcı kılmaktadır. Tıpkı gömlek gibi giyilen fakat gömlekten daha uzun olan modeller pensli ya da bol kesim olabilmektedir. Pensli modeller vücut hatlarını daha belirgin, kişiyi daha zayıf göstermede başarılıdır. Buna karşın bol kesimler temizlik çalışma sırasında kullanıcının daha konforlu hissetmesini sağlar. Zira belin büküldüğü pozisyonlarda uygun boşluğu oluşturur. Bilhassa kilosu standarttan fazla olan bayan çalışanlar, konfor açısından geniş kesimli modelleri tercih etmelidir. Gömlek şeklinde olanlar eğer takım halinde değilse baldır ortası ya da diz kapağı hizasında sonlanır. Ürünler yarım kol ya da uzun kol olabilir.
PVC Önlük
PVC önlük mutfak tipi ürünlerdir. Boyundan askılı ve belden bağlamalı olan bu ürünler, iş kıyafeti üzerine giyilir. PVC önlüğün meydana getirildiği materyaldir. Su geçirmez olması en mühim özelliğidir. Sıvı geçirmez özelliği plastik polimer olmasından ileri gelir. Sentetik bir üründür. Dünyada imalatı en fazla gerçekleşen bileşenlerden olan PVC, naylonlu olduğu için ütülenmez. Zaten yıkama gerektirmeyen bu ürün, yıkandığı takdirde kesinlikle prese maruz kalmamalıdır. Yanıcı ve eriyici özellik göstermesi mukadderdir. Su ile kolayca temizlenebilir. Bununla birlikte nemli bir bez parçası da üzerine bulaşan kirleri atmaya yeterli olacaktır. Gıda sektöründe kullanılması da bundan ileri gelir. Ayrıca temizlik çalışmaları ve bulaşıkçılık için müsaittir.
PVC bulaşıkçı önlüğü kumaş ya da şeffaf PVC şeklinde olabilir. Şeffaf PVC olanlarda kalınlık değişir. Kalınlık arttıkça dayanıklılık da artar. Yine de kalın PVC model tercih etmek kullanışlılık açısından dezavantaj oluşturabilir. Bu türün kumaş versiyonları daha ergonomiktir. Bükülme direnci daha az olduğu için oturarak çalışmalarda kişileri huzurlu hissettirir. Ayrıca kumaş versiyonları farklı renklerde üretilebilir. Siyahtan beyaza kadar sınırsız renk seçeneği mevcuttur. Bununla beraber siyah en çok talep gören renktir.
PVC, inşaat sektöründen giyim ürüne her alanda kullanılan bir sentetik maddedir. Dayanıklıdır. Sürtünme ile aşınma konusunda pamuktan daha dirençlidir. Çok sayıda kullanım sonrasında dahi yüzeyinde iplik topaklanmaları gözlemlenmez. Bu şekilde hep yeni gibi kalır. Kesilmeye ve kopmaya karşı da doğal malzemelerden daha dayanıklıdır. Doğrudan kesici – delici alet ile cenk edilmediği sürece bulaşıkçı önlüğü ilk günkü görüntüsünü kavzayacaktır. Bu tür ürünlerin üzerine baskı yapılabilir. Boyalı baskılar ile uygulanır. Modellerde cepler bulunabilir. Özellikle cafe çalışanları tarafından cepli modeller tercih edilmektedir. Lakin bulaşıkçı olarak iş yaşantısında varlığını sürdürenler çalışma sırasında cebe ihtiyaç duymayacağı için bu modelleri seçmez. Bulaşıkçıların önlük kullanmaktaki ana amacı tezgâhta biriken ve çeşmeden sıçrayan suların kıyafeti ıslatmasını önlemektir. Bulaşık deterjanından kıyafetinizin zarar görmesini den engeller. Zira bu tür deterjanlar kimyasal bazlıdır ve renkli kıyafetleri ağartabilir. Hâlbuki PVC’nin su itici özelliği ile yalnızca sıvılar değil katı maddeler ve deterjanlar da bedenden uzak tutulmuş olur. Kişi bulaşık yıkama işlemine son verdikten sonra kuru ve temiz kalır.
Alpaka Önlük
Alpaka önlük özel bir kumaştan elde edilen önlükleri temsil eder. Viskon ve polyester karışımı olan bu kumaş birbirinden muazzam özelliklere sahiptir. Her şeyden önce alpakadan elde edilen önlükler nefes alır. İçeriğinde pamuklu bir kumaş olan viskon barındırması ona bu muazzam niteliği kazandırmıştır. Terleme ile olan mücadelesinde galip gelen alpaka, yumuşak bir dokuya sahiptir. Cildi anne edası ile sarıp sarmalayan önlük, tüylenme direncine de sahiptir. Bunun nedenlerinden biri de içeriğindeki polyesterdir. Fiziksel risklere karşı oldukça dayanıklı olan alpaka, polyester ürüne kolay ve hızlı koruma imkânı sunar. Ayrıca bakımı kolaydır. Oturma sonrası buruşma yapmaz. Ucuzdur. Çamaşır yıkama gereçlerinde kullanılabilir. Sürtünme ile aşınma direnci fazla olduğu için makinenin döner metal haznesinden olumsuz şekilde etkilenmez.
Çalışma Önlüğü
Çalışma önlüğü ürün çeşitliliği bulunduran bir iş giyim ürünüdür. Durum böyle olunca önlük satın almak içinden çıkılmaz bir hal şeklini alabilir. Fakat doğru önlük seçimi göründüğü kadar karışık değildir. Yapılması gereken ilk şey olmazsa olmazları belirlemektir. Elbette bu her sektör ve her çalışan için farklıdır. Dolayısı ile başkasının ideal bulduğu önlük çeşidi size hiç de hitap etmeyebilir. Misal olarak bir kaynakçıyı ele alalım. Bu alanda çalışan her işçi ısı yalıtımlı deri veya kot (işin riskine göre) seçecektir. Fakat deri ve kot modellerde de pek çok çeşit bulunur. Bu noktada kişisel tercihleriniz ve çalışma şekliniz devreye girer. Örneğin bazı kişiler bu tür önlüklerde ekstra cepleri faydalı bulur. Ekipmanlarını yanında tutan ve sürekli onlara ihtiyaç duyan birileri bu tür bir tasarımı faydalı bulabilir. Fakat çalışma önlük üzerinde cep bulundurması kimilerini rahatsız edebilir. Bu kişi cep için dikilen ekstra katmanları kalınlık nedeniyle konforsuz bulabilir. Ekipmana ihtiyaç duymayan ya da ekipmanlarını üzerinde taşımaktan haz etmeyen birileri için durum farklıdır. Cepli bir model bu tür kişiler için gereksiz ayrıntılara sahip olabilir. Dolayısıyla ürünler sektörüne göre filtrelenerek işinizi biraz kolaylaştırsa da doğru seçimi yapmanız için yeterli gelmeyecektir. Pek çok insan için önlük seçimi para ile doğrudan ilintilidir. Kimileri bütçesini kıyafetler için harcamak istemeyebilir. Böyle bir durumda alternatiflere, ham maddesi daha ucuz modelle yönelmek daha akılcıdır. Yine kaynakçı üzerinden örnek verelim. Bütçesi kısıtlı ya da önlüğe bütçe ayırmak istemeyen bir kişi deri yerine kot modellere yönelebilir. Fakat böyle bir durumda işçi unutmamalıdır ki her materyalin ilgili riske dayanımı farklı seviyede olabilir. Deri ve kot çalışma önlükleri ısıya ve sıcak metal çapaklarına karşı farklı dirençtedir. Deri çok daha dirençlidir. Yani kişi, uzun süreler boyu çalışma gösteriyor ya da çok fazla çapağa maruz kalıyorsa deri ürün seçmelidir. Bu konuda herhangi bir opsiyon kabul edilemez. Seçim gerçekleştirirken diğer kıyafetler de önemlidir. Zira önlükler form açısından farklı farklıdır. Yine aynı örnek üzerinden gitmek gerekirse tulumu ya da ceket ve pantolonu olan bir kişinin boydan ya da bacak bağlamalı bir model tercih etmesi gereksiz olabilir. Böyle bir durumda ebatları daha küçük bir modele yönelebilir. Teknik iş için alınacak bir modeli ele alırsak eğilerek çalışma gösteren bir kişi için uzun ve askılı bir model tercih etmesi avantajlı olmaz. Bu durumda gömlek tipi teknik iş modeli bir önlük edinmesi daha akılcı olacaktır.
İş Önlüğü Fiyatları
İş önlüğü fiyatları malzemesine bağlı olarak ortalama 25 liradan 250 liraya kadar değişkenlik gösterebilir. Elbette bu fiyatlama farazidir. Burada anlatılmak istenen fiyatların bu denli dalgalanmalı olmasıdır. Fiyatlarda bu tür bir iniş – çıkış olması ürünün malzemesi ve boyutlarına bağlıdır. Örneğin PVC ve deriyi ele alalım. PVC plastik bazlı ucuz bir malzemedir. Deri ise canlı bir hayvandan elde edilen zahmetli bir malzemedir. Dolayısı ile bu iki malzemenin birim fiyatı farklıdır. Yani PVC ve deriden birebir aynı ebatlarda iki ürünün aynı fiyat olması beklenemez. Farzı misal iki deri önlük ele alalım. Bu seri önlüklerden biri kol geçmeli arkadan bağlamalı olsun. Diğeri ise mutfak tipi askılı bir model olsun. İş önlük fiyatları bu noktada da değişkenlik gösterecektir. Zira kol geçmeli modelde daha fazla süet deri kullanılacaktır. Ürünlerin birim fiyatı hesaplandıktan sonra maliyete kar payı eklenerek liste fiyatları belirlenecektir. Dolayısıyla daha fazla deri kullanılan ürün aralarında hiçbir kalite farkı olmasa da daha yüksek fiyatlı olacaktır.
Kot ürünlerden de bir örnek verelim dilerseniz. İki kot model tasavvur edelim. Bu modellerde kullanılan kot kumaşı birebir aynı. Ebatları da birbirine eşit. Fakat birinde biyeler ve cepler varken diğeri düz bir model. Bu noktada daha fazla detaya sahip olan daha pahalı olacaktır. Zira ürün imalatı sırasında harcanan emek ve zaman; biyeli ve cepli modellerde daha fazla olacaktır.
İş önlük fiyatları için belirleyici bir başka husus da kumaş içeriğidir. Piyasa sayısız kumaş türü bulunur. Öyleki aynı isme sahip iki kumaş içinde bile farklılık bulunur. Harman kumaşlar için geçerli olan bu durum için önlük yapımında sık kullanılan alpaka kumaşı ele alalım. Alpaka kumaş içinde polyester ve pamuk olan viskon karışım bulunur. Bu karışım her bir kumaş için farklıdır. Alpaka harman karışımdaki pamuk oranı azaldıkça fiyat düşecektir. Zira polyester sentetik bir kumaşken pamuk doğal içerikli bir kumaştır. İşleme ve maliyet açısından pamuk daha masraflı ve daha değerlidir. Dolayısıyla belli bir gramaj için belirtilen yüzdelik değerde, pamuk - viskon oranı azaldıkça fiyat düşecektir.
İş önlük fiyatları üretici kalitesine göre de değişir. Kalite düştükçe fiyatın da düşmesi kaçınılmazdır. Örneğin Çin gibi ucuz işçiliğin mevzu bahis olduğu bir yeri ele alalım. Böyle bir yerde üretilen mal zaten ihraç edilip elden ele ulaştırılacağı için, üretici firma kaliteyi pek de önemsemeyecektir. Zira böyle bir üreticide hedef kitle yalnızca para odaklı seçim yapan işçilerdir. Kalite gibi unsurları önemsemeyen, ayrıca ürün iade şansı olmayan kişileri hedef alır. Kullanıcısının sağlığını veya konforunu düşünmez. İşte böyle bir durumda boya için tehlikeli kimyasal barındıran ucuz boyalar kullanacaktır. Ayrıca dikişleri tek dikiş yaparak iplik ve zaman tasarrufu yapacaktır. Ürünleri imal etmek için sentetik kumaşlara yönelecektir. İlk bakışta süslü püslü kaliteli gibi duran önlük, fonksiyonel anlamda başarısız bir model olacaktır. Elbette iş önlük fiyatı bu noktada düşecektir. Üretici firma ucuz işçilik kullandığı ve maliyeti düşük kalitesiz malzemeler tercih ettiği için toplam maliyeti düşük olacaktır. Haliyle satış fiyatı da kaliteli yerli üreticiden daha düşük olacaktır. Oysa ürünü yalnızca bir yıkama ya da birkaç kullanım sonrasında deforme olacağı için tüketiciye kardan çok zarara mâl olacaktır. Görsel resmi olarak kaliteli üretici ile birebir üretim yapan üreticiler, ürünlerinin işlevsizliği ile farklarını ortaya koymaktadır. Bu durum kimi yerli üreticiler için de geçerlidir. Böyle bir satış stratejisi benimseyerek satış yapan yerli firmalar da mevcuttur. Zira düşük fiyatlarla fason işçi çalıştıran yerli firmalar, kumaşların da kalitesizini bularak ürün üretebilmektedir. Bu noktada bilinirliği yüksek; kendi çatısı altında üretim yapan bir firmadan ürün satın almanız önerilmektedir.
İş önlükleri online satış siteleri tarafından da satılmaktadır. Buralarda satılan ürünler, düzenli olarak indirime girebilmektedir. Serinin son ürünlerini yani elde kalanları çıkarmak isteyen satıcılar ürünlerini maliyet fiyatına vererek depolama masrafından kaçınmaya çalışmaktadır. Bedeni kalmayan ve satışı zorlaşan ürünlerin her yaz – kış geçişinde bu tür indirimler yapılmaktadır. Benzer bir durum modeli artık üretilmeyecek modeller de de geçerlidir. Devamı gelmeyecek ürünler elde azalmaya başladığında hızlı elden çıkarabilmek adına fiyatlar düşürülmektedir. Ayrıca online satış siteleri bazen satışlar hareketlensin diye kar miktarını düşük tutarak uygun fiyata popüler ürünleri satışa koyabilmektedir. Iskonto uygulayarak satışa sunulan bu ürünler stoklarla sınırlı olmaktadır. Dolayısıyla böyle bir indirimi yakalayabilmek için online satış yapan web siteyi çevrimiçi gündeminize almanız gerekir.
Logo Baskılı İş Önlüğü
Logo baskılı iş önlüğü gören herkesin zihnine markanızı kazımaktadır. Dolayısıyla iş kıyafetlerinden biri olan logo baskı özellikle cafe gibi yerler için oldukça önemlidir. Yani logo bir simgeden çok daha fazlasını ifade eder. Markanızın kimliğini oluşturur. Tabiri caizse markanızın yüzü logonuzdur. İnsanların markanızı anımsaması ve belleğine yerleştirmesinde bu görsel simgeler büyük önem taşır. Hem işçiler hem de tüketiciler için ayrı ayrı anlamlıdır. İşçinin marka ile bir bütün olması verimini doğrudan etkiler. İş yerine bağlı bir firma çalışanı, firma ürünlerini metheder ve daha azimli çalışır. Bu da işçinize ödediğiniz maaşın yerini bulmasını sağlar. Kendisini firmanın dışında tutan bir işçi, işte harcadığı vakti bir zaman kaybı olarak değerlendirebilir. Baskılı iş önlüğü sürekli üzerinde taşıyacak işçi, logoyu her gün gördüğü için zamanla benimseyecek; marka ile kendisini özdeşleştirecektir. Buna dayanarak diyebiliriz ki çalışanlar üzerinde, kurumsal iletişim kadar logolar da önemlidir. Konuyu tüketiciler için ele aldığımızda da durum farklı değildir. Bir tüketici para ödeyerek aldığı bir malın en üst kalite olmasını bekler. Kalite ile de profesyonelliği aynı çatı altında değerlendirir. Haliyle markanızın daha profesyonel bir görünüm kazanmasına yardımcı olacak logo baskılı ürünler satışlarınızı da pozitif yönde artıracaktır. Özellikle yüz yüze iletişimin hâkim olduğu bir sektörde iseniz baskının markanıza çok faydası dokunacaktır. Hizmet ya da ürün farkı göz etmeksizin birebir işlem gerçekleştirilen iş kollarında bu tür bir uygulama avantajlı olacaktır.
Baskılı iş önlüğü elde etmek oldukça kolaydır. İşini bilen kişilerce oldukça hızlı şekilde baskı işlemi gerçekleştirilebilir. Fakat baskı yapacak makinenin temiz ve arızasız olması önemlidir. Bu noktada ürünü tedarik ettiğiniz firma daha ihtiyatlı davranacaktır. Zira yalnızca baskı için anlaştığınız bir firmada zayiat verilmesi, baskı firması için önem teşkil etmeyecektir. Onun için harcanan yalnızca bir adet baskı olacaktır. Oysaki ürünü tedarik ettiğiniz firmada her bir baskı zayiatı boşa giden bir imalat ürünü olacaktır. Dolayısıyla işlem gerçekleştirmede daha kusursuz davranacaktır. Ayrıca ürettiği önlüğün içeriğini çok iyi bildiği için uygulanacak ısıl işlem seviyesi ve süresi konusunda nokta atışı kararlar verecektir.
Baskılı iş önlük için pek çok teknik vardır. Kimi ilkel yöntemler günümüzde hala kullanılmaktadır. Bununla birlikte gelişen teknoloji ile yöntemlere eklenen pek çok yeni yöntem listeye eklenmiştir.. Bu tekniklerin her biri, kendi içinde avantaj ve dezavantajları vardır. Baskı yapılacak simgenin sahip olduğu renklere göre ya da ürün sayısına göre farklı farklı teknikler tercih edilir. Dolayısı ile en iyi baskı yöntemi diye bir şey yoktur. Kaliteli baskı ve ürüne göre doğru baskı vardır. Logoların meydana geldiği renkler pek çeşitli değildir. Çoğu logo bir ile üç renkten oluşur. Logo boyutları ürüne oranla oldukça küçüktür. Üstelik bu tür bir baskıda hataya yer yoktur. Kâğıt ya da plastiğe yapılan baskılarda zayiat göze alınırken tekstil baskıda zayiat çekinilen bir durumdur. Tüm bunlar ışığında transfer baskı ön plana çıkar.
Logo baskılı iş önlük için doğru yer önlüğün formuna göre değişir. Mutfak tipi boyundan askılı bir cafe önlüğünde kucak kısmı ya da göğüs hizası basım işlemi için uygundur. Kolları olan ve vücuda giyilen modellerde ise yaka altı en uygun yerdir. Bununla birlikte ceplere de basım yapıldığı gözlemlenmiştir. Lakin bu işlem her yüzeye yapılmaz. PVC modellerde böyle bir yöntem izlenmez. Zira sıcak pres altında önlüğün erimemesini engellemek mümkün değildir. Böyle bir durumda (elbette önlük şeffaf değilse) nakış mantıklı bir basım yöntemi olacaktır. Alpaka transfer ile gerçekleştirilen baskıl